Lisewo

 
Lokalizacja
Ziemia Chełmińska, powiat chełmiński
18 km na płn.-wsch. od Chełmży, 38 km na płn. od Torunia
Klasyfikacja atrakcyjności turystycznej: 

 

 
Wieś wzmiankowana w 1293 r. jako wieś czynszowa, później podległa wójtostwu krzyżackiemu w Lipienku.
W czasach krzyżackich, od drugiej połowy XIV wieku w kościele lisewskim odbywały się sądy rycerskie Ziemi Chełmińskiej, nadzorowane przez wójtów krzyżackich z Lipienka. Poza tym rycerstwo zbierało się tu na zjazdach.
Na przełomie XIV i XV w. było miejscem narad Towarzystwa Jaszczurczego (w 1397 r. na zjeździe rycerskim podjęto decyzję o powstaniu Towarzystwa w tutejszej parafii).
Po II pokoju toruńskim i włączeniu Prus Królewskich do Królestwa Polskiego, w latach 1530-1772 r. Lisewo było dużą wsią królewską, należało do starostwa polskiego w Lipienku.
Stąd wywodził się ród Lisowskich - średniej szlachty polskiej z przełomu XV i XVI w., który po unii lubelskiej (1569 r.) przeniósł się na Litwę i tam wszedł w koligacje rodzinne z rodem Kiszków.
W czasach nowożytnych istniała przy kościele szkoła parafialna, o czym informują wzmianki źródłowe z lat: 1647, 1667, 1740 1785. Po pierwszym rozbiorze Polski (1772 r.) wieś przeszła na własność pruskiego skarbu państwa. W czasach Księstwa Warszawskiego szkoła została przejęta przez państwo.
 

Gotycki kościół

Gotycki kościół pw. Podwyższenia Krzyża Św. i NMP Śnieżnej, został wzniesiony w 4. ćw. XIII w. (niektórzy upatrują powstanie parafii lisewskiej jeszcze w okresie przedkrzyżackim) i należy do najstarszych wiejskich kościołów Ziemi Chełmińskiej i najcenniejszych przykłaów sakralnej architektury gotyckiej na tego regionu. Dużą wartość posiada także barokowe i rokokowe wyposażenie kościoła.
W latach 1551-1585 kościół rozbudowany o renesansową wieżę i zach. część nawy, z fundacji starostów z Lipienka: Stanisława Kostki, wojewody chełmińskiego i jego syna Jana, wojewody sandomierskiego. W 1655 r. został uszkodzony przez Szwedów.
Kamienno-ceglany, częściowo otynkowany, jednonawowy, z prosto zamkniętym prezbiterium, z kryptą grobową w podziemiu oraz szczytem z poł. XIV w.
Wieża eliptyczna, wieloboczna, zwieńczona attyką i ceglanym ostrosłupowym hełmem z latarnią.
 
Wnętrze kościoła nakryte drewnianym stropem. W północnej kruchcie z XV-XVI w. (zamienionej w XIX w. na kaplicę) sklepienie kryształowe. W kruchcie zachodniej pod wieżą sklepienie kolebkowe z lunetami.
Część wyposażenia barokowego i rokokowego z XVIII w.
  • Chrzcielnica granitowa średniowieczna z XIII-XIV w.
  • Epitafium Kostków, starostów Lipienka, renesansowe z 1571 r. Centralne miejsce epitafium zajmuje scena Sądu Ostatecznego, pod którą na sarkofagu leży postać zmarłego, po jego bokach znajdują się klęczący członkowie rodziny.
  • Wypełniający całe prezbiterium rokokowy ołtarz główny z baldachimem, z 2. połowy XVIII w., pochodzi z kościoła pofranciszkańskiego w Chełmnie. W dolnej części ołtarza znajdują się dwie drewniane rzeźby: św. Jakuba Starszego i nieznanego biskupa, zaś w zwieńczeniu Boga Ojca i dwóch aniołów.
ołtarz główny
 
  • Dwa barokowe ołtarze boczne z kręconymi kolumienkami pochodzą z około 1700 r. W ołtarzu po prawej stronie znajduje się łaskami słynący obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem noszący imię Matki Bożej Lisewskiej. Obraz ten, pochodzący z połowy XVII w., jest namalowany na wzór obrazu Matki Bożej Śnieżnej, znajdującego się w rzymskiej Bazylice Matki Bożej Większej. Wizerunki Najświętszej Maryi Panny oraz Dzieciątka pokryte są srebrną, częściowo pozłacaną sukienką, a ich głowy zdobią korony. Obraz ten zasłonięty jest obrazem Matki Bożej Wniebowziętej, który pochodzi z tego samego okresu co obraz Matki Bożej Lisewskiej. W zwieńczeniu ołtarza Maryjnego znajduje się barokowy obraz św. Barbary z ok. 1700 roku.
Matka Boska Lisewska
 
  • Unikatowym zabytkiem jest, znajdująca się w ścianie prezbiterium, średniowieczna "pancerna" skrytka na hostie - wzmocniona dodatkowo żelazną sztabą. 
  • Dzwon na wieży kościelnej z 1560 r. z herbami Dąbrowa (Kostków) i Elemberg (?) oraz napisem i monogramem G B.
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj