Kamlaria

Pomieszczenie dawnej Kamlarii znajduje się w skrzydle wsch. Ratusza Staromiejskiego na I piętrze przy wieży.

Do dziś nie zachowało się wyposażenie tej sali poza wspaniałymi intarsjowanymi drzwiami i portalem z ok. 1750 r.

 

     

 

Kamlaria jako urząd miejski zajmowała się zarządzaniem dochodami i rozchodami Torunia. Pierwotnie kamlarię stanowił jeden rajca, w 1602 r. ustanowiono stanowisko wicekamlarza. Został nim zięć prezydenta Torunia Heinricha Strobanda - Aegidius Lichtfuss, który jeszcze w tym roku przejął pełną kontrolę nad kamlarią. Zapewne w tym też czasie kamlarii podporządkowany został zarząd ziemskich posiadłości miejskich i młynów.
W 1668 r. dekret królewski wprowadził skład kamlarii toruńskiej na 2 rajców + 2 ławników + 4 członków Trzeciego Ordynku. Odtąd funkcjonowanie kamlarii zostało w pełni uregulowane jako kolegialny organ wykonawczy.

Kamlaria zajmowała się zarządzaniem całą gospodarką Torunia i jego terytorium, a także prowadzeniem rachunkowości miejskiej. Wszelkie wydatki z kasy miejskiej musiały być przez kamlarię wcześniej zaaprobowane.
Urząd ten funkcjonował bardzo sprawnie jak pokazują dziś archiwalne dokumenty. Jego zasługą była wzorowa gospodarka w dobrach ziemskich toruńskich, zapewnienie miastu stałych dochodów i sprawiedliwe rozkładanie ciężarów podatkowych na ludność miejską. Chlubnym świadectwem znakomitej gospodarki jest utrzymanie równowagi budżetowej Torunia nawet w najbardziej fatalnych okresach dziejów miasta, jak np. po tragicznym bombardowaniu Torunia przez Szwedów w roku 1703 r.

 

Intarsjowany portal i drzwi do Kamlarii są jednym z najlepszych przykładów słynnej XVIII-wiecznej intarsji toruńskiej.

Zwieńczenie portalu rozbudowane w formach barokowych. W jego środku promieniste oko Opatrzności Bożej na czarnym tle.

Portal wykonany jest z drzewa dębowego, zdobiony dekoracją snycerską oraz fornirem i intarsją z dębu, jesionu, gruszy, czarnego dębu. W dolnych częściach bocznych pilastrów portalu widnieją intarsjowane dwie postaci wspartych na włóczniach rycerzy starorzymskich (o idei miasta-republiki i cnotach starorzymskich w Toruniu tutaj). W wyższych partiach pilastrów m.in. pędy akantu z kwiatami ostu, narcyza lub róży.

 

 

W górnym polu płyciny na tle krajobrazu skalistego mężczyzna w stroju starorzymskim trzyma róg obfitości odwrócony otworem do góry, a dolną częścią tkwiący w pustej kuli. Powyżej w obłokach wiązka promieni skierowana ku otworowi rogu oraz wstęga z łacińskim napisem Dominus Providebit (Bóg upatrzy). Słowa pochodzą z Księgi Genezis 22,8: „Dixit autem Abraham: Deus providebit sibi victimam holocausti, fili mi” (Abraham odpowiedział: „Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój”). Tekst biblijny dotyczył ofiary Abrahama z syna Izaaka, natomiast na drzwiach oznacza, iż Bóg zatroszczy się o dobrobyt Torunia.

Kula z rogiem obfitości symbolizuje finanse miasta, nad którymi czuwa Bóg.

 

 

W dolnym polu płyciny w pejzażu skalistym rozgrywa się scena walki orła ze żmiją, obok której złamane drzewo, na nim fantazyjny ptak. U góry wśród płomienia wstęga z napisem Invidia non nocebit.

 

 

Natomiast część ramowa drzwi, poza różnymi motywami zdobniczymi, wypełniona jest scenami:

- myśliwską ze strzelcem w stroju z pocz. XVIII w strzelającym do zająca, tło stanowi krajobraz skalisty z ostami (pomiędzy dwiema płycinami),

- amorek z sercem w dłoni, siedzący wśród fantazyjnych krzewów, w głębi krajobraz skalisty,

- ogrodnik w stroju roboczym stojący na cokole, wspiera się na łopacie,

- popiersie damy na postumencie,

- pies goniący zająca,

- niedźwiedź wpleciony w ornament akantowy.