Katedra Astronomii i Astrofizyki udostępnia do zwiedzania m.in. największy teleskop w Polsce, w pełni zmodernizowany - 90-cm zwierciadlany teleskop Schmidta-Cassegraina oraz historyczny astrograf Drapera z 1891 r.
W Katederze Radioastronomii zwiedza się m.in. dwa radioteleskopy: 15-m oraz największy w Polsce i naszej części Europy - radioteleskop 32-m.
 

Obserwatorium zostało założone w 1945 r. z inicjatywy astronomów Władysława Dziewulskiego (1878-1962) i Wilhelminy Iwanowskiej (1905-1999), dotychczasowych naukowców Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, jednocześnie jednych z założycieli Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w 1945 r.

Pierwsze pawilony zbudowano w latach 1948-1949, następnie rozbudowa trwała w drugiej połowie lat 50., także w latach 70. XX w. (kiedy oddano centrum radioastronomii).
W 1994 r. Obserwatorium wzbogaciło się o nowy, największy i najnowocześniejszy w tej części Europy radioteleskop. Antena paraboliczna ma średnicę 32 m, co stawia obiekt toruński na trzecim miejscu w Europie. Obserwatorium posiada także inną antenę o średnicy 15 m, a także teleskop Schmidta o średnicy 90 cm.
Prowadzone są tam badania pulsarów oraz badania z zakresu radiospektroskopii.
32-metrowa antena z wysokiej jakości oprzyrządowaniem jest dla polskich astronomów unikalnym narzędziem badań kosmosu. Teleskop jest częścią europejskiej i ogolnoświatowej sieci interferometrycznej VLBI. Pozwala to antenie być częścią syntetyzowanego radioteleskopu o równoważnej aperturze około 10 tys. kilometrów. Budowa tego instrumentu i udział polskich astronomów w międzynarodowej kooperacji zaowocował rozkwitem badań w dziedzinie radiowej. Wykonywane za pomocą VLBI badania odległych galaktyk i kwazarów, poszukiwania układów planetarnych wokół pulsarów, badania molekuł w gwiazdach i materii międzygwiazdowej to główne z wymienionych tu dziedzin. Ranga i znaczenie toruńskiej 32-metrowej anteny została doceniona przez środowisko astronomiczne. Jej rozmiar i położenie (ważne rozszerzenie sieci VLBI na wschód) i wysoce wykfalifikowana kadra naukowa i inżynieryjna sprawia, że włączenie Torunia do sieci VLBI znacznie poszerza jej możliwości. Badania radioastronomiczne są wielkim wyzwaniem nowoczesnej nauki dla kraju takiego jak Polska. Nasz teleskop jest przeznaczony do użytku przez wszystkich polskich radioastronomów jako Ośrodek Narodowy.
 
Dyrektorem Centrum Astronomicznego UMK od 1997 r. był znany astronom prof. Aleksander Wolszczan, odkrywca pozasłonecznego układu planetarnego. Pierwszym dyrektorem Obserwatorium był inny wybitny astronom, prof. Władysław Dziewulski, później prof. Wilhelmina Iwanowska.
 
Zwiedzanie

rozpoczyna się od Katedry Radioastronomii, gdzie mamy szanse podziwiać dwa największe radioteleskopy w Polsce - RT3 i RT4. Ten drugi znajduje się w odosobnionej części parku i zwiedzający podchodzą pod samą konstrukcję. W tym miejscu dowiadują się na czym właściwie polegają obserwacje tego typu, jaka jest rola tak dużego instrumentu i skoro nazywa się RT4, to gdzie jest RT1, RT2 i RT5?
 
Po rozwianiu wszelkich wątpliwości na temat tego, czy przez radioteleskop można słuchać radia i czy widać 'little green people' przechodzimy do starszej części obserwatorium, tak zwanej części optycznej. Wśród drzew można zaleźć wiele kopuł, które skrywają teleskopy różnej wielkości. Historię zaczynamy od najmniejszego, ale jednocześnie najważniejszego z nich - astrografu Drapera. Kryje się za nim niesamowita opowieść, zarówno o tym, do czego służył, jak i o tym, dlaczego i jak do nas trafił.

Następnie zatrzymujemy sie przy Słońcu - dosłownie i w przenośni. W Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika stworzyliśmy mały Układ Słoneczny, pomniejszony na tyle, aby w całości zmieścił się w parku. W tym miejscu ukazujemy szokujące skale odległości we Wszechświecie i opowiadamy o bezpiecznych sposobach obserwacji słońca. Jeśli pogoda na to pozwala, pokazujemy tarczę Słońca przy pomocy teleskopu lub przez specjalne okulary.

Ostatnim Punktem wycieczki jest kopuła, która skrywa największy w Polsce teleskop optyczny, o średnicy lustra 90 cm. Może nie jest tak majestatyczny jak radioteleskop, ale robi piorunujące wrażenie. Ponieważ stoi przy nim orgynalny panel do sterowania, który zachował się od lat 50-tych, a obecnie zastąpiły go nowoczesne komputery, opowiadamy o tym, jak obserwacje wyglądały kiedyś, a jak teraz.

Podczas wizyty w naszym obserwatorium goście odbywają podróż, która pozwala im poznać historię naszego ośrodka i tej romantycznej nauki, jaką jest astronomia. Nie stronimy od, czasem trudnych, pytań naszych gości, a ostateczny kształt wycieczki rozwija się w trakcie unikalnych rozmów.

Największy w Polsce radioteleskop o średnicy 32 m znajduje się obserwatorium astronomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu