Intarsja ("meble toruńskie")
w przygotowaniu
Szczególnie rozwinięta w XVIII-wiecznym Toruniu intarsja rozsławiła to miasto swoim wyoskim poziomem artystycznym i dużą produkcją. Ówczesny prężny toruński ośrodek meblarski znany był szeroko w całej Rzeczypospolitej.
Szczególny rozkwit intarsji nastąpił w Toruniu w wieku XVIII, obejmując okres schyłkowego baroku i rokoka, chociaż technika ta była obecna w mieście od 2. poł. XVI w. Jednak od około 1730 r. stała się ona dominującą techniką zdobniczą w toruńskim stolarstwie artystycznym.
Stolarze toruńscy zdobili nią wówczas niemal wszystkie elementy wystroju wnętrz patrycjuszowskich (np. szafy sieniowe, szafki ścienne, szafy zegarowe, skrzynki, kasetki, boazerie, drzwi) oraz reprezentacyjnych - ratuszowych, kościelnych (np. portale, drzwi, boazerie). Powstałe takie wyposażenie, odznaczające się swoistymi cechami formalnymi, wyjątkową wartością artystyczną i mistrzowską techniką wykonania, zyskało miano mebli toruńskich.
Stolarze toruńscy zdobili nią wówczas niemal wszystkie elementy wystroju wnętrz patrycjuszowskich (np. szafy sieniowe, szafki ścienne, szafy zegarowe, skrzynki, kasetki, boazerie, drzwi) oraz reprezentacyjnych - ratuszowych, kościelnych (np. portale, drzwi, boazerie). Powstałe takie wyposażenie, odznaczające się swoistymi cechami formalnymi, wyjątkową wartością artystyczną i mistrzowską techniką wykonania, zyskało miano mebli toruńskich.
Intarsje toruńskie zarówno rozmiarami produkcji, jak i wyjątkowo wysokim poziomem artystycznym przewyższają znacznie wyroby innych ośrodków meblarskich w Polsce.
W treści tych dekoracji przeważają motywy figuralne. Są to bądź alegoryczne przedstawienia cnót w mieszczańskich wnętrzach, bądź symbole męstwa i szlachetności, bądź sceny biblijne we wnętrzach kościelnych.
Licznie produkowane w Toruniu barokowe i rokokowe meble zyskały dużą popularność, a toruńskie środowisko rzemieślnicze stało się szeroko znane. Ten „złoty” wiek meblarstwa toruńskiego bezpowrotnie zakończył się w 1793 r., tj . wraz z włączeniem miasta do II zaboru pruskiego.
W treści tych dekoracji przeważają motywy figuralne. Są to bądź alegoryczne przedstawienia cnót w mieszczańskich wnętrzach, bądź symbole męstwa i szlachetności, bądź sceny biblijne we wnętrzach kościelnych.
Licznie produkowane w Toruniu barokowe i rokokowe meble zyskały dużą popularność, a toruńskie środowisko rzemieślnicze stało się szeroko znane. Ten „złoty” wiek meblarstwa toruńskiego bezpowrotnie zakończył się w 1793 r., tj . wraz z włączeniem miasta do II zaboru pruskiego.
Gdzie można oglądać?
Największy zbiór intarsjowanych mebli toruńskich eksponowany jest w muzeum w Ratuszu Staromiejskim na stałych wystawach: "Dawny Toruń. Historia i rzemiosło artystyczne 1233-1793" oraz w Sali Królewskiej. Ponadto w Ratuszu znajduje się wiele oryginalnych drzwi do poszczególnych sal I piętra pięknie zdobionych i wykonanych w tej technice.
Zwiedzać można w godzinach otwarcia Ratusza Staromiejskiego (tutaj).
Również doskonałej klasy intarsjowane drzwi wraz z takimi portalami znajdują się w staromiejskim kościele Ducha Św.
Wiele z dawnych intarsjowanych mebli toruńskich bezpowrotnie zostało utraconych (zniszczonych, spalonych, wywiezionych, sprzedanych) w czasie kataklizmów wojennych, jakie dotknęły Toruń przede wszystkim w okresie wojen napoleońskich (1806-1813) oraz później w ciągu XIX wieku, kiedy to z bogatych wnętrz toruńskich zachowały się ledwie okruchy śladów świadczących o świetnej przeszłości miasta.
Dlatego dziś w bardzo niewielu domach można jeszcze znaleźć m.in. dawne intarsje toruńskie, np. w kamienicy dawnej Apteki Królewskiej czy w dawnym Pałacu Meissnera.
Zwiedzać można w godzinach otwarcia Ratusza Staromiejskiego (tutaj).
Również doskonałej klasy intarsjowane drzwi wraz z takimi portalami znajdują się w staromiejskim kościele Ducha Św.
Wiele z dawnych intarsjowanych mebli toruńskich bezpowrotnie zostało utraconych (zniszczonych, spalonych, wywiezionych, sprzedanych) w czasie kataklizmów wojennych, jakie dotknęły Toruń przede wszystkim w okresie wojen napoleońskich (1806-1813) oraz później w ciągu XIX wieku, kiedy to z bogatych wnętrz toruńskich zachowały się ledwie okruchy śladów świadczących o świetnej przeszłości miasta.
Dlatego dziś w bardzo niewielu domach można jeszcze znaleźć m.in. dawne intarsje toruńskie, np. w kamienicy dawnej Apteki Królewskiej czy w dawnym Pałacu Meissnera.
