Zbrojownia (arsenał)

Specjalny budynek wzniesiony w 1597 roku w południowej pierzei obecnej ul. Kopernika na Starym Mieście opodal narożnika z ul. Żeglarską, przeznaczony do magazynowania zapasów broni i sprzętu wojskowego cięższego uzbrojenia. Fakt posiadania takiego budynku przez Toruń stawia go w rzędzie bogatych i znaczących miast, które potrzeby obronne stawiały wysoko, a na ich zaspokojenie łożyły odpowiednie środki finansowe. Był także wyrazem przywileju posiadania przez miasto własnego wojska oraz manifestowania statusu, siły miasta i jego niezależności (zobacz: Królowa Wisły: Toruń w czasach świetności).

Budynek ten służył do przechowywania ciężkiego uzbrojenia i taboru, jako że wiadomo, iż część zapasów już wcześniej przechowywana była też w Ratuszu Staromiejskim, gdzie teraz magazynowano lżejsze uzbrojenie, w które można było wyposażyć ok. 1000 żołnierzy toruńskich.
 
Był to obszerny budynek o formach nowożytnej barokowej architektury wojskowej. Całość fasady łącznie z szczytem środkowym i dwoma flankującymi półszczytami pokryta była boniowaniem, nadającym wyraz siły. Szczyt środkowy wieńczyła figura rzymskiego wojownika, pod którym w naczółku widniał herb Torunia. Boczne szczyty nosiły ogniste kule armatnie. Pod gzymsem w trzech blendach znajdowały się malowidła alegorycznych postaci.

Budynek istniał jeszcze na początku XX wieku i użytkowany był przez armię pruską zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Niestety następnie został znacznie przebudowany do obecnej formy, bez pozostawienia najmniejszego śladu z dawnej architektury.