Ulica Rabiańska

Ulica Rabiańska jest jedną z najbardziej klimatycznych i malowniczych ulic Starego Miasta, zachowująca w dużej mierze ślady hanzeatyckiej świetności Torunia. Uroku i tajemniczości dodaje jej nie do końca wyjaśniona nazwa.

Znajduje sie w południowo-wschodniej części Starego Miasta, biegnie równolegle do Wisły.
 

W niemieckojęzycznym Toruniu ulica ta w średniowieczu (XIV-XVI w.) nazywała się Rabiansgasse albo Rabinsgasse. Nazwę tę próbowano wywodzić od niewolników (rab) niby tu mieszkających, co jednak wydaje się mało rzeczywiste (zapewne na podstawie tej argumentacji w okresie międzywojennym ulica nazywała się Niewolniczą).
 
W XVI i w 1. poł. XVII w. pojawia się nazwa Rabesgasse i Rabensgasse, którą można wysnuć od der Rabe = pol. kruk.
Równolegle na przełomie XVI i XVII w. w źródłach pojawia się polski odpowiednik nazwy jako ul. Krucza oraz łaciński odpowiednik: platea Corvina.
 
Później (XVIII i XIX w.) nazywano ją Arabengasse lub Rabengasse, co z kolei niektórzy łączą z rzekomym zamieszkiwaniem tu wyznawców islamu albo rabina i Żydów; ten argument też jest chybiony, mając na uwadze fakt, że Żydzi nie mieli w przedrozbiorowym Toruniu prawa stałego mieszkania, a o Arabach-mieszkańcach Torunia źródła nie wspominają. Nazwa taka mogła powstać poprzez wypaczenie brzmienia średniowiecznego, które z kolejnymi pokoleniami uległo deformacji.
 
Obecnie stosowana nazwa - ul. Rabiańska - jedynie naśladuje brzmienie niemieckojęzycznej nazwy średniowiecznej i nie ma bezpośredniego odpowiednika źródłowego w języku polskim. Najbardziej racjonalnym wytłumaczeniem może być to, odnoszące się jednak do kruków (z niemieckiego der Rabe), które jako głośne i wyróżniające się ptaki były szczególnie widoczne w tej okolicy miasta, zwłaszcza jesienią i zimą, zajmowanej przez liczne spichrze wypełnione zbożem. Ulica ta bowiem była gęsto zabudowana spichrzami, zwłaszcza w jej wschodnim odcinku, gdzie do dziś zachowało się wiele takich gotyckich budowli.

 

W 1650 r. pod adresem Rabiańska 120 (obecnie nieruchomości pod numerami 1 i 3) otwarta została pierwsza stała stacja pocztowa (posthalternia), od 1654 r. jako stacja poczty królewskiej; w okresie przedrozbiorowym Toruń był jednym z największych i najważniejszych ośrodków pocztowych w Rzeczypospolitej.

 

Kolejna najcenniejsza historycznie zabudowa ulicy to kamienice m.in.: