Kościół św. Szczepana w Toruniu

 

Neogotycki kościół św. Szczepana został wzniesiony w latach 1902-1904 na zasypanym północnym odcinku fosy miejskiej Nowego Miasta. Zaprojektował go berliński architekt Richard Gans dla toruńskiego zboru ewangelicko-reformowanego (kalwińskiego), założonego w 1676 r. (pierwsza kaplica mieściła się w zakupionej kamienicy patrycjuszowskiej przy ul. Szerokiej ob nr 18).

Prace budowlane prowadzono od końca 1902 r. z przerwą spowodowaną strajkiem. W celu kontynuacji budowy sprowadzono murarzy z Włoch. Z kolei w sierpniu następnego roku doszło do zawalenia się z powodu błędu konstrukcyjnego gurtów sklepiennych. 

Dwunawowa budowla w formie niesymetrycznego układu pseudohalowego ma wymiary 22 x 11,5 m i jest zwieńczona 49,5-metrową wieżą.
 
W czasie II wojny światowej kościół został zdewastowany. Przekazany następnie polskiej parafii ewangelicko-augsburskiej (luterańskiej), został odrestaurowany i ponownie poświęcony 26 sierpnia 1945 r. pod obecnym wezwaniem.
 
We wnętrzu najcenniejszym zabytkiem wyposażenia jest manierystyczny obraz Adoracji Baranka Apokaliptycznego z pocz. XVII w. - dzieło dobrej klasy artystycznej, należące do czołowych dzieł toruńskiego i pruskiego malarstwa renesansowego.
Poza tym na uwagę zasługuje interesujący zespół witraży z początku XX w., wykonany przez firmę Seilera z Wrocławia. Są wśród nich witraże fundowane przez członków parafii, a także przez toruński magistrat z początku minionego wieku - jeden z witraży posiada w rozecie piękny herb Torunia.
Ołtarz główny neogotycki z 1904 r. przeniesiony z nieczynnego kościoła ewangelickiego w Nowej Wsi koło Gostynina, a dzwony na wieży ze zburzonego na pocz. II wojny światowej kościoła ewangelickiego na Podgórzu.
 
Podczas prac remontowych w 2013 r. na wieży kościoła znaleziono ukrytą pod podłogą po 1945 r. tablicę z 1918 r., poświęconą poległym na frontach całej Europy parafianom ze znanych rodzin kalwińskich. Znajdują się na niej 4 nazwiska, takie jak: Rudolf Lüttmann, Erich Tarrey, Walter Raapke i Werner Szemjonneck. Wykonana z drewna dębowego, jest przykładem wspaniałej snycerki.

 

 

 

Ring, ul. Wały Sikorskiego / ul. Dominikańska

400 m na płn.-wsch. od Rynku Staromiejskiego

 

 

 

Niedziela godz. 10.00

 

Najlepszym momentem na wejście do kościoła są okolice nabożeństw niedzielnych, gdyż w pozostałym czasie kościół niestety jest zamknięty. Wtedy też jest okazja zobaczenia najcenniejszego zabytku wnętrza - XVII-wiecznego manierystycznego obrazu Adoracji Baranka Apokaliptycznego.