Kamienice gotyckie toruńskie

w przygotowaniu

 

Największa liczba kamienic gotyckich wśród miast polskich znajduje się w Toruniu. Jest tu około 300 kamienic o zachowanym czytelnym układzie średniowiecznym, mających mniej lub bardziej widoczne elementy gotyckiej architektury i mających w sobie przynajmniej zachowane beczkowo sklepione gotyckie piwnice.
W kolejnych stuleciach i okresach historycznych kamienice gotyckie były przebudowywane, z nadaniem im aktualnych form architektonicznych. Jednak nadal w swoim zasadniczym zrębie i układzie wnętrza były to te same kamienice gotyckie, posiadające teraz renesansową, manierystyczną bądź barokową fasadę i odpowiednie wyposażenie wnętrz.
 
Pierwsze ceglane kamienice gotyckie zaczęto stawiać w Starym Mieście Toruniu w 2. poł XIII w., a już w XIV w. zabudowa murowana była powszechna (wcześniej domy były drewniane lub w konstrukcji pruskiego muru). Najprostszy i najwcześniejszy typ domu przetrwał w Toruniu m.in. przy ul. Szerokiej 40 (zbudowany na planie 4,3 x 4,3 m). Do najstarszych kamienic, pochodzących z 2. poł. XIII w. należą: Rynek Staromiejski 20, Rynek Staromiejski 17, ul. Żeglarska 5.
 
Typowymi elementami toruńskich kamienic średniowiecznych były: w trakcie przednim parteru niezwykle funkcjonalna tzw. wysoka (wielka) sień (sięgająca dwóch kondygnacji) z charakterystycznymi jej częściami, izby tylnego traktu (każdego piętra), kantorek kupiecki, magazynowe wyższe piętra.
W XV w. w wysokich sieniach powszechnie dobudowywano nadwieszane galerie i izdebki (w rodzaju antresoli), które funkcjonowały aż do XIX w., kiedy kamienice mieszczańskie zaczęto destrukcyjnie przekształcać w czynszowe, wielorodzinne.
 
Kamienice średniowieczne łączyły w Toruniu funkcje domu mieszkalnego i spichrza (czyli charakterystycznego dla miast hanzeatyckich typu kamienicy kupieckiej tzw. domu-składu; o spichrzach toruńskich tutaj): pomieszczenia magazynowe znajdowały się na wyższych kondygnacjach. Jest to charakterystyczna cecha kamienic typu północnoeuropejskiego, wystepująca w miastach pobrzeży morskich obszaru od Flandrii po Rygę.
 
Izba na parterze w trakcie tylnym pełniła funkcje reprezentacyjne - przyjmowano tu godnych i znamienitych gości. W posadzkach takich izb w wielu kamienicach znajdowały się wyloty pieców typu hypocaustum, zlokalizowanych w piwnicach; były to więc pomieszczenia ogrzewane, dodatkowo bogato zdobione malowidłami ściennymi, stropowymi.
Podobną funkcję miały izby na 1. piętrze w trakcie tylnym.
 
Przed frontami takich kamienic znajdowały się szyje piwniczne i przedproża, których rozmiary od drugiej połowy XIV wieku nie mogły przekraczać 2,2 m szerokości i 78,5 cm wysokości; nad oknami parteru często zawieszony był daszek.
 
Fasady toruńskich kamienic gotyckich były szczytowe w formie schodkowej. Były ceglane, bardzo ozdobne, urozmaicone profilowanymi wnękami, służkami, blendami, wypełnionymi malarską ornamentyką w typowych gotyckich motywach ostrołuków, trójlistnych koniczyn, rybich pęcherzy, maswerków itp. oraz kolorach polichromii (najczęściej czerwonych, białych, czarnych) i glazurowanych cegieł (zielonych, czerwonych). Dzięki temu ulice średniowiecznego Torunia były barwne. Koloryt uzupełniony był charakterystycznymi przedprożami.
 
Średniowieczne kamienice Nowego Miasta Torunia, w porównaniu ze staromiejskimi, były znacznie skromniejsze i reprezentowały typ niewielkiej kamienicy rzemieślniczej, zazwyczaj jednopiętrowej, wąskiej, szczytowej. Wskutek kilkakrotnych pożarów Nowego Miasta, zwłaszcza w 1455 roku, zachowała się niezwykle mała ilość obiektów. Gotyckie i późnogotyckie, ceglane o fasadach zdobionych podobnie jak staromiejskie, pochodzą przeważnie z drugiej połowy XV wieku i początku XVI wieku, ale wszystkie zostały później w mniejszym lub większym stopniu przebudowane. Najliczniej na Nowym Mieście występują kamienice przebudowane w XIX wieku, z fasadami klasycystycznymi.

Poznaj najciekawsze toruńskie kamienice gotyckie:

  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj