Gotyckie stalle w kościele Mariackim

Wspaniały i unikatowy zabytek snycerstwa wysokiej klasy, o ogromnym bogactwie form zdobniczych, precyzji wykonania, należy do najcenniejszych tego typu zabytków w Europie środkowej. Stalle powstały ostatecznie ok. 1410 r. w wyniku rozbudowy wcześniejszych konstrukcji, z których najstarsze pochodzą z 1336 r. Zachowało się 49 siedzisk, w tym 26 po obu bocznych ścianach prezbiterium.

Bogata dekoracja snycerska to przede wszystkim formy maswerkowe, geometryczne motywy rozet, rybich pęcherzy, gwiazd, kół, ale też wyobrażenia symboliczne roślinne i zwierzęce, np. głowy zwierząt i stworów fantastycznych, pelikan, moralizatorskie sceny z bajek o zwierzętach wyśmiewające przywary ludzkie (m. in. Lis i bocian, Gęsi wieszające lisa, Kazanie lisa do gęsi czy Świnia szewcem), powstałe zapewne pod wpływem bajek Ezopa i Fedrusa, a zwłaszcza XIII-wiecznego, niderlandzkiego poematu Willema pt. “Reynke de Vos” (O lisie Reynaercie).

 

Po przejęciu kościoła przez bernardynów w 1724 r. (zobacz: Tumult toruński) niektóre stalle zostały ozdobione w duchu rokoka z dodaniem motywów rocaillowych w podniebiach, a także banderol z łacińskimi inskrypcjami na nowożytnych przedpiersiach stall w zachodniej części kościoła.
W XIX w. stalle zostały pokryte jednolitym ciemnym kolorem z zamalowaniem wcześniejszych elementów. W takim stanie trwają do dziś.