Pomnik upamiętniający obóz przesiedleńczy Szmalcówka
Lokalizacja
Mokre, ul. Grudziądzka 124/126
2,7 km na płn. od Rynku Staromiejskiego
 |
Pomnik z 1976 roku upamiętniający istniejący tu w latach 1940-1943 - na terenie przedwojennej wytwórni smalcu i olejów jadalnych "Standard" - hitlerowski Centralny Obóz Przesiedleńczy (Umwandererzentrallager Thorn) przejściowy dla wysiedlonych i aresztowanych Polaków; przez krótki czas: od września 1941 r. do stycznia 1942 r. Szmalcówka była podobozem Stutthofu. Od marca 1941 r. do lipca 1943 r. przez obóz przeszło łącznie około 12 tysięcy więźniów, w tym kobiet i dzieci. Byli oni poddawani selekcji i wysyłani na roboty do III Rzeszy, do Generalnego Gubernatorstwa, do różnych obozów koncentracyjnych oraz do obozu germanizacyjnego w Nowym Mieście Lubawskim. Wielu z osadzonych zmarło jednak jeszcze przed wywózką z powodu tragicznych warunków sanitarnych, epidemii tyfusu, słabego wyżywienia i brutalności strażników. Zginęło tu prawie 1200 osób, z czego prawie 400 dzieci, pochowanych na pobliskim cmentarzu im. Ofiar II Wojny Światowej przy ul. Grudziądzkiej 129/137. |
