Kościół św. Józefa i klasztor o. Redemptorystów
Lokalizacja
Bielany, ul. św. Józefa 23/35
2,4 km na płn.-zach. od Rynku Staromiejskiego
Msze św.:
- niedziele: 6.30, 8.00, 9.30, 11.00, 12.30, 15.00: od września do czerwca, 18.00, 20.00
- dni powszednie: 7.00, 8.00, 15.00: tylko w piątki, 18.00
Kościół stanowi Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy, głównej patronki diecezji toruńskiej.
Budowę klasztoru i tymczasowej kaplicy rozpoczęto w 1926 r. dla Redemptorystów sprowadzonych do Torunia (początkowo na Stawki) w 1920 r. W 1928 r. wprowadzono do kaplicy obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, będący kopią obrazu znajdującego się w kościele św. Alfonsa w Rzymie. W czasie II wojny światowej kaplicę i klasztor Niemcy zamknęli i utworzyli tu koszary, a dewastacji dopełniły wojska radzieckie w lutym 1945 r. W 1946 r. południowe skrzydło klasztoru zostało odebrane dla Technikum Elektrycznego.
W 1959 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę obecnego kościoła w miejscu rozebranej kaplicy, którego budowę ukończono w 1963 r. W 1967 r. kardynał Stefan Wyszyński koronował obraz Matki Boskiej, którą już w 1962 r. ustanowiono jako patronkę diecezji chełmińskiej (od 1992 r. diecezji toruńskiej).
Grafika obok: niezrealizowany projekt wieży kościoła.
W 1961 r. doszło tu do tzw. wydarzeń bielańskich - częściowo skutecznej siłowej próby odebrania przez władze komunistyczne kolejnej części klasztoru, w której funkcjonowało Niższe Seminarium Duchowne oraz wywiezienia księgozbioru biblioteki seminaryjnej i klasztornej. Wielu z protestujących wiernych oraz zakonników zostało skazanych i pozbawionych wolności.
Architektura
Kościół św. Józefa w swej architekturze posiada wiele odwołań do dawnych stylów architektonicznych, np. kasetonowe sklepienia, stropy i konchowa nisza prezbiterium nawiązują do renesansu czy klasycyzmu, podczas gdy bryła zewnętrzna posiada wyraźne reminiscencje gotyckie (szczyt fasady, jakże podobny do zrekonstruowanej po II wojnie fasady katedry św. Jana w Warszawie, boczne "ganki" w strefie dachu przypominają trójkątne szczyty toruńskich czy gdańskich średniowiecznych kamieniczek, ustawionych szczytem wzdłuż ulic).
Architektura kościoła nawiązuje nie tylko do dawnej architektury, ale i do stylu budownictwa charakterystycznego dla Pomorza. Kościół, w zasadzie pięcionawowy, oświetlony jest oknami z naw bocznych, czyli zbliża się do rozwiązań tzw. halowych, stosowanych w budownictwie raczej na północy; w rejonach południowych przeważało bazylikowe rozwiązanie wnętrza, tzn. nawy boczne były niższe, a nad nimi znajdowały się okna oświetlające bezpośrednio nawę główną, w konsekwencji wyższą. Dwie boczne nawy kościoła przedzielone są na pewnej wysokości emporą obiegającą całe wnętrze. Jest to tradycja protestancka charakterystyczna dla nowożytnego Torunia.
Wnętrze
Wystrój wnętrza kościoła realizowano powoli. 1 maja roku milenijnego (1966 r.) ukończono prezbiterium i odsłonięto centralną figurę patrona kościoła - św. Józefa. Jest ona dziełem artysty - rzeźbiarza Bronisława Chromego (1925-2017) z Krakowa.
Poniżej w rozbudowanej oprawie znajduje się obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, wykonany w 1901 r. przez Josepha Burchardta i będący ośrodkiem tutejszego Sanktuarium Maryjnego.
Na szczególną uwagę zasługuje boczna kaplica, gdzie pierwotnie umieszczono obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, a przeniesiony do prezbiterium w końcu lat 80. XX w.
Ołtarz tej kaplicy zaprojektował inż. Witold Popławski z Krakowa. Zasadniczy element ołtarza stanowi duży krzyż, którego centrum - na przecięciu ramion - zajmował obraz Matki Bożej. Ramiona krzyża zdobią odlewane w brązie płaskorzeźby wykonane w pasie pionowym przez Bronisława Chromego. Patrząc od góry płaskorzeźby przedstawiają sceny zwiastowania, a w dolnej partii ukazują Matkę Bożą współcierpiącą pod krzyżem. Płaskorzeźby poziomego ramienia krzyża są natomiast autorstwa Macieja i Wacława Dyrków, również z Krakowa. Prawe ramię krzyża przedstawia obecność i duchowe macierzyństwo Maryi w chwili zesłania Ducha Świętego, lewe ramię, ze sceną z Kany Galilejskiej, obrazuje troskę Maryi o doczesne potrzeby człowieka.
W głębi lewej nawy kościoła znajduje się kaplica św. Teresy. Z okazji setnej rocznicy śmierci Świętej, u podstawy znajdującej się tam figury "małej Tereski" umieszczono Jej relikwie.
Nie sposób nie wspomnieć o podziemiach kościoła.
Wielką ich atrakcję stanowi ruchoma szopka, która w okresie Bożego Narodzenia cieszy się ogromną popularnością najmłodszych mieszkańców Torunia.
Znajduje się tam też Aula św. Klemensa, muzeum misyjne, zaplecze sanitarne dla pielgrzymów, sala Duszpasterstwa Akademickiego oraz szereg pomieszczeń o różnym przeznaczeniu.
Wielką ich atrakcję stanowi ruchoma szopka, która w okresie Bożego Narodzenia cieszy się ogromną popularnością najmłodszych mieszkańców Torunia.
Znajduje się tam też Aula św. Klemensa, muzeum misyjne, zaplecze sanitarne dla pielgrzymów, sala Duszpasterstwa Akademickiego oraz szereg pomieszczeń o różnym przeznaczeniu.