Malowidła w kamienicy ul. Szeroka 22

Zachowane wewnątrz kamienicy przy ul. Szerokiej 22 malowidła stropowe i ścienne należą do cennych i unikatowych takich dzieł sztuki. Program malowideł oparty był na wzorcach zachodnioeuropejskich i nawiązywał do treści arystokratycznych. W ten sposób bogaci toruńscy patrycjusze demostrowali swoje aspiracje i ambicje związane z upodobaniami elitarnymi, dworskimi.

 

 

 Wszystkie ściany dawnego reprezentacyjnego pomieszczenia w trakcie tylnym na I piętrze obiega w górnej strefie fryz składający się z medalionów, w którym przedstawiono głównie fantastyczne stwory, a także fragmentarycznie zachowane i trudne do identyfikacji sceny figuralne; wobec tego trudny do odczytania jest również program tych malowideł. Jest to jednak niewątpliwie nawiązanie do tkanin zdobionych medalionami z fantastycznymi stworami, jakie były popularne w kręgach arystokratycznych zachodniej Europy w XIV w.
Wśród przedstawień w medalionach znajduje się m.in. wizerunek Tronującej Madonny, z którego zachowały się głowa Marii i Dzieciątka oraz elementy iluzjonistycznej architektury tronu.

Natomiast na ścianie zachodniej (ilustracja poniżej) widoczne są nie w pełni czytelne wyobrażenia pracy na roli i w gospodarstwie, np. żniwiarz ścinający sierpem zboże, postać trzymająca prosię. Być może są to sceny związane z kalendarzem i porami roku.
Polichromia fryzu datowana jest na ok. 1370 r.

 

 

 Poniżej górnego fryzu medalionowego ściana pokryta była zieloną bujną wicią akantową (zachowaną fragmentarycznie) o bogatej formie, dynamicznych splotach łodyg, wyszukanych formach pęków; ta część polichromii datowana jest na 2 poł. XV w. 

 

 

 Dolna część malowideł gotyckich - znikających pod poziomem posadzki pochodzi - podobnie jak fryz górny - z ok. 1370 r. (pierwotnie posadzka była nieco niżej).
Zachowany ciąg przedstawień ukazuje sekwencję trzech przedstawień dzikich mężów galopujących na białych kozłach, umieszczonych w obramieniu w postaci architektury obronnej (blankowanych wież) na tle czerwonym i błękitnym.
Pomiędzy tymi przedstawieniami ukazano pary oblubieńców stojących pod stylizowanymi drzewami, co z kolei jest bezpośrednim odniesieniem do średniowiecznego ideału miłości dworskiej, opiewanej w ówczesnej literaturze, pieśniach, malarstwie.

 

 

 Przedstawione postaci zakochanych gestykulują rękoma i podczas rozmowy przekazują sobie dary: róże i serca. Sceny te mogą mieć moralizatorską wymowę dot. ideałów miłości i wierności. Ubiór postaci nadaje im dworskiego, elitarnego charakteru, do którego dążyły sfery średniowiecznego patrycjatu toruńskiego. Mężczyźni odziani są w sięgające bioder dwubarwne opończe, obcisłe nogawice i kaptury z wycinanką wokół dolnej krawędzi. Damy noszą dwubarwne, długie do ziemi, proste suknie o owalnych dekoltach, na głowach białe czepce. Z rękawów zwisają długie ozdoby z białego futra (coudières).

 

 

 Gotyckie polichromie (ok. 1400 r.) stropu pomieszczenia w trakcie tylnym na I piętrze należą do niezwykle rzadkich takich zabytków w Europie.

 

   

 

 Manierystyczne malowidło pokrywa natomiast strop na parterze w pomieszczeniu traktu tylnego. Błękitne tło zarzucone jest kwiatami z łodygami oraz ptakami, pomiędzy którymi przedstawiono wśród obłoków postaci aniołów. Ok. poł. XVII w.