Jesień 2025 r. w Toruniu
Odwiedź Toruń jesienią! Mimo, że nie jest to już pora letnia i najwyższy sezon turystyczny dobiega końca, to nadal możesz spędzić ciekawie czas w Toruniu! A może ten pobyt będzie nawet bardziej udany, bo bez letniego natłoku turystów?
Toruń wkrocza w nastrojowy czas jesienny. Będzie pora włożyć ciepłe swetry, napić się gorącego napoju i cieszyć się jesienną atmosferą średniowiecznego Torunia. Muzea w Toruniu oferują strawę dla duszy i też schronienie przed deszczem. W doskonałych restauracjach toruńskich zawsze możesz znaleźć fantastyczne doznania kulinarne. Koniecznie weź udział w wydarzeniach odbywających się w Toruniu – sezon jesienny obfituje w różnorodne imprezy, wśród których każdy znajdzie coś ekscytującego.
Przyjedź i ciesz się czarującą jesienią w Toruniu!
Przedstawiamy listę wybranych propozycji wydarzeń kulturalnych.
► Jak zawsze zapraszamy też na wycieczkę po Toruniu z przewodnikiem >>>
EnergaCAMERIMAGE 2025
15 - 22 listopada
To wielkie międzynarodowe święto kina. Wspaniałe filmy fabularne, wybitni twórcy, spotkania, warsztaty, prezentacje nowoczesnych technologii i sprzętu filmowego.
Bill Viola: Wizje Czasu
24 lipca - 31 grudnia
Fundacja Tumult oraz Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu zapraszają na największą w Polsce retrospektywną prezentację twórczości Billa Violi, jednego z najważniejszych artystów XX wieku, pioniera video-artu. Wystawa towarzyszy tegorocznej edycji festiwalu EnergaCAMERIMAGE i trwa do 31 grudnia 2025 roku. To unikatowa okazja dla mieszkańców Torunia, regionu i Polski do zobaczenia w jednym miejscu 32 dzieł Billa Violi i zanurzenia się w obrazach, które nie tylko poruszają emocje, ale też zmuszają do głębokiej refleksji nad najważniejszymi sprawami naszego życia. Jego wystawy przyciągają dziesiątki tysięcy widzów na całym świecie, np. w Muzeum w Bilbao obejrzało jego retrospektywę ok. 710 tys. widzów.
Nieobecne dziedzictwa: Lotte Jacobi i Janina Gardzielewska na nowo odkryte
10 października - 16 listopada
Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu", ul. Wały Sikorskiego 13.
Wystawa rzuca światło na artystyczne dziedzictwo dwóch niezwykłych fotografek związanych z Toruniem: Lotte Jacobi (1896 Toruń – 1990 Concord, New Hampshire) i Janiny Gardzielewskiej (1926 Więcbork – 2012 Toruń). Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że te dwie artystki różnią się od siebie diametralnie. Lotte Jacobi, niemiecka fotografka żydowskiego pochodzenia, pochodziła z rodziny malarzy i fotografów, obecnych w Toruniu co najmniej od końca XVIII wieku. Opuszczając miasto w wieku dwóch lat, zbudowała swoją karierę w Berlinie i Nowym Jorku, działając w kosmopolitycznych i awangardowych kręgach artystycznych. Z kolei Janina Gardzielewska, polska fotografka, jako mała dziewczynka przeprowadziła się do Torunia w 1936 roku. Związała swoje życie i twórczość z tym miastem, oddając w sugestywnych obrazach jego niepowtarzalnego ducha. Jacobi, zapamiętana jako jedna z ostatnich artystek związanych z pruskim Toruniem, zdobywała już uznanie w Berlinie, gdy Gardzielewska dopiero się urodziła, w zupełnie innym, powojennym świecie. A jednak ich historie ujawniają zaskakujące podobieństwa. Obie odziedziczyły swoje rzemiosło po rodzinach z silnymi tradycjami fotograficznymi. Obie eksplorowały podobne tematy, od fotografii teatralnej po portrety postaci kultury. Pomimo że wywodziły się z rodzin o silnych tradycjach atelierowych, gdzie portretowano zgodnie ze ściśle ustaloną konwencją fotograficzną, obie wyzwoliły się z tych schematów, kierując swoje zainteresowania w stronę dynamicznie rozwijającej się fotografii artystycznej – na Zachodzie znanej jako fine art photography, a w Polsce jako fotografika. Głównym założeniem tego nurtu były poszukiwania artystyczne zmierzające do przekształcenia fotografii w sztukę abstrakcyjną, oderwaną od rzeczywistości. Ideę tę realizowały każda na swój sposób: Jacobi tworzyła fotogramy nazywane przez nią photogenics – abstrakcyjne obrazy bez użycia aparatu, a Gardzielewska eksperymentowała z wielkoformatowymi kolażami. Obie przekraczały granice tradycyjnej fotografii, wykazując się niezwykłą pomysłowością i przesuwając granice medium. Każda z nich wspierała ponadto innych artystów: Jacobi współtworzyła dział fotografii w Currier Gallery of Art w New Hampshire, a Gardzielewska jako prezeska Toruńsko-Bydgoskiego Okręgu ZPAF założyła Małą Galerię Fotografiki w Toruniu. Obie były także zapalonymi podróżniczkami: Jacobi zwiedziła Stany Zjednoczone, Europę i Peru, a Gardzielewska podróżowała po Europie, docierając nawet do Meksyku. Co ciekawe, w 1962 roku, podczas swojej podróży po Europie, Jacobi odwiedziła Toruń – miasto, w którym przyszła na świat, choć nie wiadomo, czy fotografki miały okazję się spotkać. Na wystawie zaprezentowane zostaną po raz pierwszy, pozyskane z archiwum UNH fotografie Jacobi ukazujące Toruń. Co szczególnie interesujące, Jacobi i Gardzielewska fotografowały te same ulice i budynki. Na ekspozycji zestawione zostaną prace obu artystek ukazujące te same motywy. Za życia obie osiągnęły międzynarodowe uznanie. Prace Jacobi były wystawiane w prestiżowych instytucjach, takich jak MoMA i ICP, podczas gdy Gardzielewska zdobyła renomę w licznych międzynarodowych konkursach fotograficznych, otrzymując prestiżowe tytuły FIAP. Mimo osiągnięć, każda z nich doświadczyła wykluczenia. Twórczość Jacobi pozostawała niezauważona w Toruniu ze względu na jej powiązania z pruską przeszłością miasta, podczas gdy Gardzielewska, choć za życia cieszyła się międzynarodowym uznaniem, została niemal zapomniana, a jej nazwisko jest nieobecne w podręcznikach historii sztuki. Wystawa ta nie tylko przywraca Gardzielewskiej należne miejsce w kanonie fotograficznym, ale również symbolicznie sprowadza Jacobi do jej rodzinnego miasta.
31. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek i Formy „Spotkania”
18-23 października
3) Sofie Krog Teater (Dania) – House, reż. Sofie Krog & David Faraco
4) Teatr Sakowicz Cempura – Sensus, reż. Agata Puszcz
5) Olsztyński Teatr Lalek – Zmień się, reż. Lucia Vrana Svobodová
6) Teatr Miejski w Lesznie – Asystent, reż. Przemysław Żmiejko
7) Teatr Lalki i Aktora w Wałbrzychu – Opowieści z Narnii. Lew, Czarownica i stara szafa, reż. Gabriel Gietzky
8) Teatr Lalek Guliwer – Pan Aparat. Ostatnie zdjęcie, reż. Pamela Leończyk
9) Teatr Łątek Supraśl – Matecznik, reż. Krzysztof Zemło
10) Teatr Dormana w Będzinie – Pasterka i Kominiarczyk, reż. Arkadiusz Klucznik
Toruń Blues Meeting
21-22 listopada
Toruński Festiwal Smaków
13-14 września
Obiad prezydencko-rektorski - prezydent miasta Torunia i rektor Uniwersuyety Mikołaja Kopernika będa podawać toruńskie smakołyki. Konkurs kulinarny O Chochlę Prezydenta Torunia; degustacje, wykłady, opowieści o zapomnianej kuchni toruńskiej i pomorskiej - sięgniemy np. do najstarszej toruńskiej książki kucharskiej, sięgniemy do wspomnień, zapisków, rękopiśmiennych receptur po to, by przywrócić dawny smak, by wzbogacić ofertę gastronomiczną.
Festiwal NADA
5-6 września
Centrum Park Urbitor w Toruniu drugi rok z rzędu zamieni się w tętniące życiem miasteczko festiwalowe. Wszystko to za sprawą 11. edycji Festiwalu Nada, który błyskawicznie zdobył uznanie wśród miłośników muzyki alternatywnej i popularnej. W tym roku wydarzenie powraca z jeszcze bogatszym programem, jeszcze większą sceną i – co najważniejsze – z największymi gwiazdami polskiej sceny muzycznej. To bez wątpienia największe wydarzenie muzyczne w województwie kujawsko-pomorskim i symboliczne zakończenie lata w Toruniu.
Wśród ogłoszonych dotąd artystów znaleźli się m.in. Kaśka Sochacka, Nosowska / Król, Kortez, Zalewski, Daria ze Śląska, Hubert., Coals, Ofelia, shama oraz toruński zespół Runo. Tegoroczna edycja przynosi także nowości – po raz pierwszy festiwal odbędzie się równolegle na dwóch scenach, prezentując aż 16 wykonawców z Polski i zagranicy.
W 2025 roku Festiwal Nada zyskuje również międzynarodowy charakter. Na scenie pojawią się dwa wyjątkowe zespoły z Wielkiej Brytanii – Dry Cleaning, znany z charakterystycznego, post-punkowego brzmienia oraz The Orielles, prezentujący
nowoczesne połączenie indie rocka, elektroniki i estetyki DIY.
Nada to nie tylko koncerty, ale także szeroko zakrojona strefa kultury i relaksu. W programie znajdą się m.in. wydarzenia towarzyszące, zlot food trucków, aktywności sportowe i całonocne after party. Centrum Park Urbitor stanie się przestrzenią otwartą dla rodzin, młodzieży i wszystkich miłośników dobrej muzyki.
Artus Festiwal
11 września - 30 października
Jazz Od Nowa Festival
15-18 października
Zwieńczeniem jazzowej działalności klubu stał się JAZZ Od Nowa Festival, który narodził się w 2001 roku. Festiwal stworzony przez nas jeszcze w Studenckim Klubie Pracy Twórczej „Od Nowa”, od 2012 roku organizujemy już jako Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”. Nasz festiwal bardzo szybko na stałe zagościł w kalendarzu najważniejszych imprez jazzowych w kraju, zyskując uznanie i stale poszerzające się grono fanów jazzu.
Historię festiwalu tworzą artyści biorący w nim udział. Lista wybitnych jazzmanów, którzy wystąpili na estradzie „Od Nowy” jest imponująca. W kolejnych edycjach festiwalu zaprezentowały się jazzowe gwiazdy z USA i Europy między innymi: Terence Blanchard, Al Foster, Miroslav Vitous, Hiram Bullock, Victor Lewis, David Friesen, Ken Vandermark, Giovanni Mirabassi, Peter Brötzmann, Anders Jormin, Greg Osby, Ulf Wakenius, Marc Bernstein, Mark Soskin oraz czołowi polscy wykonawcy jazzu i muzyki improwizowanej – Michał Urbaniak, Tomasz Stańko, Urszula Dudziak, Adam Makowicz, Jan Ptaszyn Wróblewski, Leszek Możdżer, Zbigniew Namysłowski, Janusz Muniak, Tomasz Szukalski, Wojciech Karolak, Piotr Wojtasik, Jarek Śmietana, Krzesimir Dębski, Krzysztof Ścierański, Marek Stryszowski, Włodzimierz Nahorny, Henryk Miśkiewicz, Włodek Pawlik, Mikołaj Trzaska, Adam Pierończyk, Adam Bałdych, Tymon Tymański, Mazzoll, Marek Napiórkowski, Marcin Wasilewski, formacje Laboratorium, Walk Away, String Conection, Miłość, Pink Freud, Łoskot i wiele innych.
Toruński Festiwal Książki
