Pierwszy pokój toruński, 1411 r.

Traktat pokojowy zawarty 1. lutego 1411 roku najprawdopodobniej w ratuszu Starego Miasta Torunia, między Polską i Litwą a Krzyżakami, kończący tzw. wielką wojnę z lat 1409-1411. Ustalono m.in., że ziemie, miasta i zamki zdobyte przez obie strony wrócą pod poprzednią władzę. Zakon krzyżacki zrezygnował ze Żmudzi na okres życia króla polskiego Władysława Jagiełły i księcia litewskiego Witolda, Mazowsze odzyskało Ziemię Dobrzyńską. Toruń, po pięciomiesięcznej przynależności do Polski, na mocy traktatu przeszedł ponownie pod panowanie Krzyżaków, podobnie jak cała Ziemia Chełmińska. Obie strony postanowiły też, że kupcy obu państw mogą swobodnie i bez przeszkód, wg dawnych zwyczajów, używać dróg wodnych i lądowych.

 

 

Kamień pamiątkowy upamiętniający prowadzone na Kępie Bazarowej polsko-krzyżackie rokowania, zakończone zawarciem pierwszego pokoju toruńskiego

 

Dwustronne polsko-krzyżackie rozmowy pokojowe poprzedzające zawarcie traktatu pokojowego prowadzone były podczas spotkań na Kępie Bazarowej 7 oraz 22-25 stycznia 1411 r. Do niedawna sądzono, że również na Kępie Bazarowej doszło do podpisania I pokoju toruńskiego, jednak badania archiwalne w 2009 r. wskazały na Ratusz Staromiejski w Toruniu jako najbardziej prawdopodobne miejsce zawarcia układu.

 

Uroczystego zaprzysiężenia i opieczętowania traktatu dokonał Władysław Jagiełło i Witold ze strony polskiej i litewskiej, a następnie wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego, Heinrich von Plauen. Do wymiany w pełni opieczętowanych dokumentów pokoju doszło ostatecznie w maju 1411 roku w podtoruńskiej Złotorii.
Traktat nie doprowadził do trwałego pokoju między państwem krzyżackim a królestwem polsko-litewskim. Już w 1414 roku rozgorzały walki.

 

 

 

 

Pierwszy pokój toruński, zawarty po "wielkiej wojnie" 1409-1411 i ogromnym sukcesie wojsk jagiellońskich pod Grunwaldem nie odzwierciedlał rangi owego polsko-litewskiego zwycięstwa.
Po zwycięstwie grunwaldzkim Królestwo Polskie nadal było zagrożone możliwością walk z Zakonem (który otrzymał posiłki z Inflant i Rzeszy) oraz wojskami Zygmunta Luksemburskiego atakującego Małopolskę. W tej sytuacji Władysław Jagiełło zdecydował się na ugodę z Krzyżakami i podjął rokowania poprzedzające zawarcie pokoju.
W każdym razie pokój ten był oznaką upadku potęgi państwa krzyżackiego, dotąd niemal zawsze zwycięskiego.