Kościół św. Jerzego i Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu-Mokrem

fot. Pko CC BY-SA 4.0

Chociaż kościół ten w obecnej neogotyckiej formie i w obecnym miejscu istnieje dopiero od 1907 r., to bezpośrednio kontynuuje tradycje i wezwanie pierwotnego - średniowiecznego kościoła św. Jerzego z XIV w.

Lokalizacja:
Mokre, ul. Podgórna 76
Msze św.:
- niedziele: 7.00, 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 15.00, 18.00
- dni powszednie: 8.00, 18.00
Zwiedzanie:
poza mszami św. kościół jest zamknięty, wejść można jedynie do kruchty, skąd widok na nawę przez zamknięte oszklone drzwi
 
Obiekt ten nawiązuje tradycją do średniowiecznego kościoła św. Jerzego na Przedmieściu Chełmińskim, pomimo dosyć odległej lokalizacji (ok. 1,3 km). Po zburzeniu przez Francuzów (patrz: Toruń napoleoński. Napoleon w Toruniu) wówczas ewangelickiego kościoła św. Jerzego w 1811 roku Rada Miasta i parafia św. Jerzego zobowiązała się do odbudowy kościoła na Mokrem. Obietnica została zrealizowana dopiero na początku XX wieku.
 
Kościół tamten, od 1558 r. służący jako parafialny polskim ewangelikom (luteranom) i braciom czeskim z przedmieść Torunia, został rozebrany z powodów militarnych podczas wojen napoleońskich w 1811 r. Nabożeństwa parafii św. Jerzego, która nadal zachowała samodzielność administracyjną, odbywały się początkowo w kaplicy ewangelicko-reformowanej (kalwińskiej) przy ul. Szerokiej ob nr 18, a potem w kościele ewangelickim Trójcy św. na Rynku Nowomiejskim. Z inicjatywy pastora Reinholda Heuera w 1900 r. zakupiono parcelę na Mokrem (wówczas samodzielnej gminie) pod budowę kościoła i domu parafialnego. Honorowy patronat nad budową objęła cesarzowa Augusta Wiktoria. W sierpniu 1904 r. ukończono budowę secesyjnej plebanii. Kamień węgielny pod budowę świątyni położono 2 października 1905 r., a uroczystość poświęcenia miała miejsce 27 maja 1907 r. w obecności księcia Oskara Pruskiego.
Powstały w 1907 roku kościół należał do Ewangelickiej Staropruskiej Unii i objął nieomal wszystkich toruńskich ewangelików, w pięciu swych parafiach w Toruniu. Po II wojnie światowej, w 1945 r. znaczna część niemieckojęzycznej ludności Torunia wyznania ewangelickiego opuściła miasto. Wtedy ich świątynie przejął kościół katolicki. Tak też stało się z kościołem św. Jerzego, który stał się teraz filialnym rzymskokatolickiej parafii Chrystusa Króla  na Mokrem i otrzymał w 1949 r. wezwanie Matki Boskiej Zwycięskiej. W 1971 r. erygowano tu samodzielną parafię (aż do 1977 r. nieuznawana przez władze komunistyczne państwowe), a w latach 80. XX wieku połączono powojenne i dawne - historyczne wezwanie kościoła i parafii.
 
W okresie prześladowań komunistycznych kościół ten był w latach 70. i 80. XX w. ośrodkiem oporu przeciw polskiej władzy komunistycznej podporą wszelkich działań podziemnych i niezależnych w Toruniu. Szczególnie ważne były Msze św. za Ojczyznę, które poza wymiarem religijnym miały ogromne znaczenie w integrowaniu zwolenników „Solidarności” i podtrzymywaniu ich w walce o prawa człowieka. Proboszcz parafii ks. Stanisław Kardasz udzielał strukturom podziemnym pomocy organizacyjnej, bronił uwięzionych i represjonowanych, umożliwiał wygłaszanie prelekcji osobom, których nie dopuszczano do środków masowego przekazu, organizował pielgrzymki o charakterze religijnym i patriotycznym. Takie działania dawały przede wszystkim nadzieję, że doczekamy kiedyś wolnej Polski.
 
Neogotycko-eklektyczna budowla kościoła ceglana z lat 1904-1907, ożywiona tynkowanymi blendami, nawiązuje do form architektury gotyckiej z czasów krzyżackich. Kościół nieorientowany, z wtopioną od strony północnej kruchtą pod kwadratową 4-kondygnacyjną wieżą zwieńczoną barokizującym hełmem oraz węższym i niższym prezbiterium trójbocznie zamkniętym od południa.
 
Wnętrze
 
Wewnątrz sklepienie krzyżowo-żebrowe, wnętrze jednoprzestrzene z emporami.
Wyposażenie wnętrza kościoła jest skromne - jak w typowych kościołach protestanckich.
 
Do najstarszych i najcenniejszych zabytków należy renesansowa kamienna płyta nagrobna Pawła Stránský'ego i jego  żony Krystyny z 1648 r. (osiadłego w Toruniu czeskiego uchodźcy religijnego, historyka i profesora słynnego toruńskiego Gimnazjum Akademickiego), przeniesiona z dawnego cmentarza św. Jerzego.
 
 
Z pierwotnego wyposażenia popchodzi też relikwiarz św. Antoniego z 1888 r., na ścianie prezbiterium mozaikowy obraz głowy Chrystusa Umęczonego według drzeworytu Albrechta Dürera oraz wyobrażenie św. Jerzego na ścianie w przedsionku.
Obraz przedstawiający ks. Jerzego Popiełuszkę w stylizowaniu jako św. Jerzego walczącego ze smokiem namalowano w latach 80. XX w.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj