Dawne cegielnie toruńskie

Fragment najstarszego odcinka murów obronnych w Polsce z lat 1246-1262 (przy dawnej Bramie Starotoruńskiej, ul. Pod Krzywą Wieżą / ul. Kopernika). Do jego budowy posłużyły cegły z najstarszej cegielni toruńskiej.
 
 
Pierwsza cegielnia, której początki wiążą się z początkami Torunia, istniała w okolicach obecnego skrzyżowania ul. Chopina i Bydgoskiej, tj. w okolicach Ogrodu Zoobotanicznego, na dawnym Przedmieściu Starotoruńskim. Istnienie cegielni tutaj możliwe było dzięki warunkom naturalnym - geologicznym, tj. występowaniu na zboczach teras wiślanych pokładów pstrych iłów plioceńskich, eksploatowanych jako surowiec ceramiczny.
 
Druga cegielnia, o której pierwsze wzmianki pochodzą z 1276 r., zlokalizowana była po wschodniej stronie stawu Kaszownik. Cegielnia ta była własnością Starego Miasta Torunia, ale wyrabiano tu też cegły na potrzeby Nowego Miasta Torunia, zakonu krzyżackiego oraz dominikanów. Z ksiąg czynszowych z ok. 1318 r. znany jest tutejszy cegielnik Heynmannus, który mieszkał w pobliżu przedmiejskiej osady Polska Wieś.
 
Po 1330 r. założona została kolejna cegielnia miejska - zwana później "najbliższą" (negste Zigelscheune) - zlokalizowana w pobliżu najstarszej stoczni toruńskiej nieopodal Żabiego Młyna na Rybakach
 

Przed 1401 r. założono kolejną cegielnię w okolicach ob. ul. Rybaki 27 i południowej części Ogrodu Zoobotanicznego oraz Parku na Bydgoskim Przedmieściu.
Cegieł, jakie tam powstawały i najprawdopodobniej były ładowane na barki, musiały być tysiące! Odkryta w czasie prac archeologicznych w 2002 r. poprzedzających budowę domów pod adresem Rybaki 27a,b warstwa pyłu ceglanego miała ponad metr. Odkryto tam również zbiorniki na glinę, zasilane wodą dostarczaną rurami z Bydgoskiego Przedmieścia. 
 
Produkcja cegieł w średniowiecznym Toruniu była nadzwyczaj wielka, związana z ogromnym rozwojem miasta, i wynosiła w początku XV wieku około 450 tys. sztuk rocznie (podczas gdy np. w Krakowie około 220 tys. - 320 tys. rocznie).
 
W wykazie czynszów datowanym na początek XV w. pod tytułem De domibus laterum wymienionych zostało 4 dzierżawcó wcegielni toruńskich: Hermanus Ysernhewpt, Ewird Reynoff, Albertus de Allen, Ludko Wale - wszyscy wywodzili się z najzamożniejszych rodzin patrycjatu toruńskiego.
 
W XIX wieku, w związku z rozbudową twierdzy, nastąpiło zwiększone zapotrzebowanie na materiał budowlany, co przyczyniło się do rozwoju cegielni na miejscu obecnego Parku na Bydgoskim Przedmieściu (w 1861 roku zatrudniała prawie 60 pracowników i produkowała około 1,3 mln cegieł i dachówek) i powstania na początku XX wieku dwóch innych, mniejszych cegielni na Rudaku.
Obecnie śladem po istnieniu XIX-wiecznej cegielni jest jedynie ulica Przy Cegielni, natomiast już na początku XIX w. tereny pocegielniane stanowiły część Parku. 
 
Powrót do:

  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj