Skrzydło tryptyku św. Rodziny

Skrzydło gotyckiego tryptyku św. Rodziny z ok. 1480 r. jest pozostałością jednego z dawnych ołtarzy kościoła Świętojańskiego w Toruniu.

Obecnie eksponowane jest przy bocznej kaplicy św. Józefa w nawie północnej, tj. przy kaplicy pierwotnej swojej lokalizacji.

Skrzydło zachowało oryginalną ramę.

 

Awers jest dwuczęściowy: obraz górny przedstawia scenę Bożego Narodzenia (Adoracji Dzieciątka), obraz dolny: Obrzezanie Pańskie. Na rewersie widnieje postać archanioła Gabriela ze sceny Zwiastowania (klęcząca Maria namalowana była na drugim, niezachowanym skrzydle).

 

Obraz wykonany był przez twórcę w Niderlandach południowych (Brugii?). Twórca prawdopodobniej wywodził się z pracowni nieznanego z nazwiska westfalskiego artysty, tzw. Mistrza z 1473 r. Działał w Toruniu i w Gdańsku. Jego dziełem jest też zaginiony w czasie II wojny światowej obraz Cierniem Koronowanie z toruńskiego kościoła Świętojańskiego oraz pentaptyk znany jako mały ołtarz Ferberów z bazyliki Mariackiej w Gdańsku. Prawdopodobnie uczeń lub współpracownik tego mistrza wykonał obraz Pasji Toruńskiej.

 

Scena Bożego Narodzenia (Adoracji Dzieciątka Jezus przez Marię i Józefa) odbywa się w stajence pod dachem opartym na na ścianach z romańskimi biforyjnymi otworami okiennymi. Prze zokno po prawej zaglądają dwaj mężczyźni w kapturach. Przez drugie okno widać rozległą łąkę ze sceną Zwiastowania Pasterzom: anioł obwieszcza nowinę dwóm pasterzom, z których jeden zdejmuje czapkę, drugi gra na dudach i zadziwiony unosi głowę.

Od stajenki droga prowadzi w kierunku miasta w oddali.