Dworzec Toruń Miasto

 

Dworzec kolejowy Toruń Miasto powstał w czasach zaboru pruskiego. Pierwszy przystanek z niewielkim drewnianym budynkiem w tym miejscu zaistniał w 1879 r., tj. 6 lat po wybudowaniu sąsiedniego mostu kolejowego przez Wisłę w 1873 roku (przy którym jest położony) na nowej linii kolejowej do Istenburga (obecnie Czerniachowsk w obwodzie królewieckim w Rosji).

Obecny budynek dworcowy powstał w 1888 r. w stylu neogotyckim, jednak dzisiejszą przekształconą i zubożoną formę otrzymał w 1938 r. - o czym dalej.

Ze względu na ograniczenia przestrzenne w rejonie fortecznym (zobacz: Pierścień wewnętrzny Twierdzy Toruń), gdzie się znajduje, a zwłaszcza przez wzgląd na sąsiedztwo Fortu św. Jakuba jest to dworzec niewielki, jedynie osobowy (dlatego właśnie w pobliżu śródmieścia nie ma głównego dworca, jak to jest w innych miastach). Jednakże ówcześnie miał nieporównywalnie większe znaczenie niż obecnie, a także niż położony po przeciwnej stronie Wisły obecny Dworzec Główny.

18. stycznia 1920 roku Dworzec stał się miejscem powitania polskich wojsk wkraczających do przejmowanego Torunia (zobacz: Polska odzyskuje Pomorze).

 

W 1938 roku, z okazji czerwcowej wizyty marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, został przebudowany i pozbawiony stylowej negotyckiej formy architektonicznej kojarzonej wprost z państwem pruskim poprzez pokrycie tynkiem i nadanie mu bardziej "polskiego" charakteru. Nastąpiło to na wyraźną sugestię marszałka. Taki dworzec pozostał do dziś.

Wizyta Rydza Śmigłego wiązała się z uroczystym odbiorem sprzętu wojskowego ufundowanego dla Wojska Polskiego przez społeczeństwo Pomorza (zobacz: Toruń międzywojenny). W trakcie tego pobytu w Toruniu marszałek dokonał też uroczystego otwarcia Ośrodka Sportu Lotniczego w Toruniu imienia... Marszałka Rydza Śmigłego. W ramach tego ddbył się przegląd eskadr toruńskiego 4. Pułku Lotniczego, odprawiono mszę polową, po której nastąpiła uroczystość poświęcenia i wręczenia sztandarów oddziałom garnizonu toruńskiego. Następnie marszałek wraz ze świtą udał się do Ośrodka Sportu Lotniczego. Uroczystościom towarzyszył zlot około 200 samolotów sportowych z ośrodków szkoleniowych i Aeroklubów z całej Polski.

Następnego dnia, 19 czerwca na ul. Chełmińskiej miała miejsce defilada oddziałów toruńskiego garnizonu. Reprezentowały ją m.in. zmotoryzowane oddziały obrony przeciwlotniczej. Nad trasą defilady przeleciały samoloty 4. Pułku Lotniczego. Po defiladzie marszałek udał się na nadwiślańskie błonia, gdzie oglądano wystawę prezentującą osiągnięcia województwa pomorskiego.