Dzielnice Torunia

 

W Toruniu już od średniowiecza dzielnice poza murami miejskimi nazywano przedmieściami. Licznie i intensywnie zaczęły się one rozwijać już w XIII w.

Najstarsze przedmieścia toruńskie usytuowane były w bliskości Wisły, co związane było z funkcją handlową miasta, opierającą się o spławy wiślane (zobacz: Flisacy w dawnym Toruniu) oraz handel wodny dalekosiężny (zobacz: Toruń: Hanzeatyckie emporium). Na obszarze między Wisłą a murami miejskimi Starego Miasta Torunia oraz między dwiema ujściowymi odnogami strugi Postolsk, które jednocześnie stanowiły nawodnienie fos miejskich, rozwinęła się toruńska dzielnica portowa. Obecnie Postolsk nie istnieje, a jego ujściowe odcinki lokalizować można przedłużając wirtualnie wschodnie i zachodnie - prostopadłe do Wisły - odcinki murów miejskich Starego Miasta. W zachodniej części dzielnicy portowej, bezpośrednio nad Wisłą, tuż przy południowo-zachodniej części Starego Miasta leżało najstarsze przedmieście Torunia, wyrosłe jeszcze z przedlokacyjnej osady rybackiej, zwane Małymi Rybakami (zobacz: Rybaki) Tu stał m.in. otoczony swoim murem obronnym zespół klaszotu benedyktynek-cysterek z kościołem Ducha św. i szpitalem. Z kolei Wielkie Rybaki (zwane też Żabieńcem) leżały dalej na zachód, w obszarze między dzisiejszym wschodnim odcinkiem ulicy Rybaki, Grodzą V a Wisłą. Były tu zagrody rybackie, flisackie, młyn wodny (Żabi Młyn; Froschmühle) oraz wiatraki, a także od XV w. cegielnie, wapiennik (zobacz: Dawne cegielnie toruńskie). 

Na terenach wzdłuż zachodniej części murów miejskich zlokalizowane było Starotoruńskie Przedmieście.

Na terenach przyległych do miasta od wschodu, na wysoko eksponowanych od południa terasach nadwiślańskich uprawiano winną latorośl, stąd nazwa przedmieścia Winnica (>>>).

Również w XIII w. rozwinęło się osadnictwo w pobliżu Bramy Chełmińskiej, gdzie powstało największe przedmieście dawnego Torunia - Chełmińskie Przedmieście (>>>). Po swej wschodniej stronie stykało się z Polską Wsią nad sztucznymi stawami Kaszownika. W pobliżu, nieznacznie na północ leżała jedna z największych wsi toruńskich - Mokre (>>>).

Z kolei po wschodniej stronie Nowego Miasta Torunia rozciągało się Przedmieście św. Katarzyny (>>>).
Natomiast od XV w. nieco dalej od murów miasta, ale jeszcze na terytorium miasta Torunia, m.in. w Lubiczu, Przysieku, funkcjonowały na rzecz miasta folwarki, zakłady przetwórstwa rolnego, a także istniały piękne ogrody z letnimi rezydencjami bogatych mieszczan toruńskich.