Ulica Królowej Jadwigi
To jedna z głównych ulic średniowiecznego Nowego Miasta, łącząca Rynek Nowomiejski ze Starym Miastem. W średniowieczu nosiła nazwę Smergasse / Schmehrgasse (ul. Sadlarska lub Sadłowa). Przypuszcza się, że nazwa ta pochodzi od zamieszkujących tu od średniowiecza przedstawicieli cechów metalowych (gł. ślusarzy), a bezpośrednio wywieść ją można od smaru, mazidła używanego przez nich przy pracy. Rzemiosła metalowe dominowały zwłaszcza w północnej pierzej ulicy i bliżej piątej bramy nowomiejskiej. Natomiast bliżej Rynku Nowomiejskiego i w pierzei południowej więcej zamieszkiwało bogatszych rzemieślników - browarników, a w XVIII w. również kupców. Stały tu najokazalsze domy nowomiejskie, a nazwa ulicy określać mogła jednocześnie też zamożność jej mieszkańców (jako tłusta, gruba, bogata).W okresie zaborów jej nazwę zmieniono na ulicę Elżbiety (Elisabethstraße). Od 1926 r. nosi obecną nazwę, z przerwami w okresie okupacji (przywrócono wówczas jej niemiecką nazwę z okresu zaborów) oraz w latach 1950-1956 (przemianowano ją wtedy na ul. Stalingradzką).
Tutejsze kamienice gotyckie i renesansowe zostały przebudowane gł. w XIX w. w stylach neohistorycznych, i orientują w skali budownictwa nowomiejskiego, znacznie ustępującego rozmachem domom Starego Miasta.
Na uwagę zasługują:
- gotycka kamienica z klasycystyczna fasadą pod nr 9, wewnątrz której znajdują się jedne z najcenniejszych gotyckich malowideł ściennych >>>
- renesansowa kamienica pod nr 3 z poł. XVI w., ze szczytem o motywach okuciowych; widoczny spod tynku fragment gotyckiego łuku wskazuje na średniowieczne pochodzenie domu.
- gotycka kamienica pod nr 16 z XV w. z fasadą XIX/XX-wieczną (szczyt tylny gotycki).
- Pod nr 8 i 10 ciekawe kamienice klasycystyczne z XIX w., zbudowane na starszych murach.
- pod nr 20 okazały kamienica - rezydencja XIX-wiecznego piernikarza Gustava Weese >>>
- Na rogu z Nowomiejskim Rynkiem Apteka Pod Złotym Lwem z 1624 r., obecnie druga najstarsza apteka toruńska (zobacz: Historyczne apteki toruńskie)
