Jan Turnowski
(ok. 1567-1629) - pastor, pisarz religijny, profesor Gimnazjum Akademickiego
Urodził się w Wieruszowie w rodzinie pochodzenia czeskiego. Jego ojciec Jan był kaznodzieją braci czeskich. W 1579 r. odbył w orszaku Andrzeja Ossolińskiego podróż na studia do Genewy. Uczył się również w stojących na wysokim poziomie szkołach humanistycznych w Głogowie i Wrocławiu. W latach 1588–1593 był na studiach wyższych w Genewie, Bazylei, Strasburgu i Zurychu, gdzie związał się z kalwinistami a później w Poznaniu został kaznodzieją, gdzie stracił swój młodzieńczy dorobek pisarski podczas tumultu antyprotestanckiego, wywołanego agitacją jezuicką.
W latach 1594-1596 pod opieką Andrzeja Leszczyńskiego był w Baranowie ministrem braci czeskich i kaznodzieją Andrzeja Leszczyńskiego, towarzysząc mu na sejmy.
W 1595 r. uczestniczył w Toruniu w zwołanym synodzie luteranów, braci czeskich i kalwinów i obok swego stryja Szymona Teofila Turnowskiego (1544-1608) był aktywny na rzecz jedności odłamów protestanckich.
W 1610 r. został powołany na stanowisko pastora i kaznodziei w Toruniu w kościele św. Jerzego i w kościele Mariackim, obejmując je po wybitnym Piotrze Artomiuszu. Odtąd związał się z Toruniem, otrzymując jednocześnie profesurę nadzwyczajną teologii w toruńskim Gimnazjum Akademickim. Stanowiska te piastował aż do śmierci.
Był czołowym polemistą religijnym w Polsce, autorem rozpraw teologicznych i pism polemicznych przeciw jezuitom: m.in. Nowin z Poznania o gwałtownym zburzeniu zborów ewangelickich, przy tym y zniesienie potwarzy o Toruniu... wydanych w 1614 r. w Toruniu i dwóch tomików epigramatów łacińskich. W tekście pt. Obrona prawdy listów z miasta Torunia na sejmiki... (Toruń, 1614 r.) wystapił z atakiem na podwójną moralność jezuitów.
Współpracował podczas polskiego tłumaczeniu Nowego Testamentu wydanego w 1606 r. w Gdańsku. Prawdopodobnie brał udział w przekładzie całej Biblii wydanej w Gdańsku w 1632 r. Uzupełnił i wydał na nowo Kancjonał Piotra Artomiusza (Toruń, 1611 r.) oraz Psalmy w przekładzie M. Rybińskiego (Toruń 1617, 1618, Gdańsk 1619, Raków 1624).
Uważany jest za znakomitego pisarza polskiego.
