Tryptyk św. Wolfganga

Tryptyk św. Wolfganga od okresu po II wojnie światowej stanowi ołtarz główny w toruńskiej katedrze Świętojańskiej. Zastąpił poprzednio tu stojący wielki ołtarz barokowy z XVII w., pochodzący z czasów objęcia świątyni przez Jezuitów, sprowadzonych do protestanckiego Torunia dla wzmocnienia kontrreformacji. Pierwotnie ołtarz ś.w Wolfganga był jednym z tutejszych ołtarzy bocznych, stał przy ostatnim od wschodu filarze korpusu nawowego po stronie południowej. 

 

Ołtarz powstał w latach 1502-1506 r. z fundacji Kaspra Wellera, kanonika katedralnego w Chełmży i wikariusza toruńskiego kościoła Świętojańskego.

Jest to główne dzieło toruńskiego anonimowego Mistrza Ołtarza św. Wolfganga. Jego twórczość jest wybitnym przykładem średniowiecznego stylu łamanego, a dzieła z jego pracowni daleko wykraczały poza Toruń i Prusy Królewskie. Warsztat tego mistrza był wysoko ceniony, skoro tu zamówiono ołtarze główne dla katedr w Chełmży i Fromborku.

 

Środkową szafę ołtarza wypełniają trzy dostojne, pełnoplastyczne, złocone figury: św. Wolfganga (pośrodku), św. Bartłomieja (po prawej) i św. Jakuba Starszego (po lewej). Tło jest złocone, grawerowane i wytłaczane z motywami wici roślinnej i liści oraz rytymi nimbami wokół głów świętych.

 

Skrzydła ołtarza są malowane i przedstawiają: zamknięte: Święte Dziewice (Małgorzatę, Dorotę, Apolonię i Agnieszkę), otwarte: postaci Ojców Kościoła (św. Grzegorza, Ambrożego, Hieronima i Augustyn), którym przyporządkowano symbole czterech Ewangelistów.

W predelli ustawiono 7 małych figurek i Pietę pośrodku.