Płyta nagrobna von Soest

To wybitne dzieło sztuki gotyckiej, eksponowane w prezbiterium Katedry Świętojańskiej. Najstarsza i jedyna płyta nagrobna wykonana z brązu zachowana spośród ośmiu podobnych w Toruniu i jedna z trzech zachowanych na Pomorzu.
Jest dowodem wysokiej świadomości artystycznej średniowiecznego patrycjatu Torunia i jednocześnie świadczy o jego rycersko-dworskich aspiracjach.
 

To wybitne dzieło sztuki gotyckiej. Najstarsza i jedyna płyta nagrobna wykonana z brązu zachowana spośród ośmiu podobnych w Toruniu i jedna z trzech zachowanych na Pomorzu.
Upamiętnia małżonków von Soest pochowanych w toruńskim kościele Świętojańskim: Johanna (zmarłego w 1361 r.) - burmistrza Starego Miasta Torunia w latach 1351, 1354 i 1358, kupca hanzeatyckiego przybyłego do Torunia z Westflalii, Starszego kantoru hanzeatyckiego w Brugii, oraz jego żony Margarethe (zmarłej ok. 1369 r., córki burmistrza Chełmna Tilemana von Herken).
Płyta o wymiarach 3,2 x 1,76 m zamówiona została najpewniej przez Małgorzatę. Odlana została około 1360-1370 r. w Brugii (Flandria), w mieście, z którym patrycjat toruński utrzymywał żywe kontakty handlowe, polityczne i kulturalne (zobacz: Toruń: emporium hanzeatyckie). Flandria specjalizowała się w produkcji takich wyrobów, przeznaczonych nie tylko na potrzeby miejscowe, ale też na eksport, m.in. do Anglii, północnych Niemiec, państwa krzyżackiego, Skandynawii, gdzie zaspokajały gusta przedstawicieli elity kulturalnej i ekonomicznej.
Dzieło to jest też dowodem na wysoką świadomość artystyczną patrycjatu Torunia.
Odlane zostało w kilku częściach, które łatwiej było przewieźć i złożyć na miejscu w jedną całość.
Oryginalnie płyta wmurowana była w posadzkę prezbiterium przed ołtarzem głównym.
 
Przedstawiona na płycie ikonografia świadczy o rosnącym poczuciu elitaryzmu i o rycersko-dworskich aspiracjach bogatego patrycjatu toruńskiego. Arystokratyczny sposób wyobrażenia na płycie postaci małżonków (trefione włosy i wykwintny ubiór Jana, wyszukana, dworska suknia Małgorzaty) oraz ukazana powyżej scena wywyższenia ich w chwale niebieskiej charakterystyczny był dla najwyższych warstw średniowiecznej Europy.
Podobny kompozycyjnie sposób zastosowany został na płytach króla Eryka i królowej Ingeborgi w Danii (1319 r.), biskupów Ludolfa i Heinricha von Bülow w Schwerin (ok. 1339-1347 r.), biskupów Burcharda von Serken i Johana von Mul w Lubece (ok. 1317-1350 r.), burmistrza Albrechta Hovenera w Stralsundzie (ok. 1357 r.).
 
Płyta jest szlachetnie grawerowana, z precyzyjnym i delikatnym rytem. Ukazuje mnóstwo drobnych postaci i przedstawień o dewocyjnym i symbolicznym charakterze, otaczających wizerunki zmarłych, których postaci umieszczono w rozbudowanych architektonicznych obramieniach.
Cały przekaz ikonograficzny wyraża nadzieję zmarłych na przyjęcie do Niebiańskiego Jeruzalem - szczęścia wiecznego dostępnego dla sprawiedliwych - i jednoczesną refleksję nad powinnościami dobrego chrześcijanina w życiu ziemskim.
Postaci małżonków przedstawiono w ostrołukowych arkadach (symbol Raju) zwieńczonych baldachimami z motywem anioła unoszącego nagą duszę do nieba. Boczne filary arkad podzielone są na kilka kondygnacji drobnych arkadek z postaciami proroków i apostołów.
W arkadzie po lewej przedstawiono postać Jana, którego głowa spoczywa na poduszczce trzymanej przez anioły. W sąsiedniej arkadzie żona Małgorzata odziana w dworską suknię i długi haftowany kaftan.
Postaciom zmarłych towarzyszą poboczne motywy symboliczne. Np. u stóp Jana widnieje lew atakujący dzikiego męża (symbol zła, które  zmarły depcze), a ustóp Małgorzaty wiewiórka jako znaczenie gospodarności i pies - wierności.
W dolnym pasie płyty kolejne sceny: uczta dzikich mężów oraz sielankowe zabawy mieszkańców złotego wieku.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj