Sąd Okręgowy i Okrąglak

Sąd Okręgowy i Okrąglak
 
Lokalizacja
Stare Miasto, ul. Piekary 51
130 m na zach. od Rynku Staromiejskiego
 
Gmach sądu (Landsgericht) w stylu neogotyku angielskiego, z jasnej cegły, został zbudowany w 1860 r., tj. w okresie zaboru niemieckiego (pruskiego), następnie po 1880 r., po zakupie dalszych średniowiecznych parcel, budynek został rozbudowany w kierunku południowym i północnym.
Elewacja zwieńczona jest blankowaną attyką, a wysunięta u wylotu ul. Panny Marii część gmachu (ryzalit) dodatkowo narożnymi okrągłymi wieżyczkami.
 
W 1860 r. w miejscu dotychczasowej wąskiej uliczki (Engengasslein), od średniowiecza łączącej ul. Panny Marii z dawną ulicą An der Stadtmauer (Przy Murach Miejskich) i na sąsiednich parcelach powstał gmach sądu. Jego ryzalit dziś stanowi zamknięcie zachodniej osi widokowej z ul. Panny Marii i jest najbardziej reprezentacyjną częścią architektoniczną budynku.
 
Cały budynek ma duże gabaryty, monumentalną bryłę i wyróżnia się w północnym odcinku ul. Piekary. Wyróżnikiem jest też jasna cegła, z której został zbudowany oraz neogotycka stylistyka. O ile neogotyk był popularnym stylem w ówczesnym państwie niemieckim, to jednak jego odmiana zastosowana tutaj odbiega od lokalnego toruńskiego gotyku; różnice to przede wszystkim owa jasna cegła (w przeciwieństwie do tradycyjnej czerwonej) oraz zwieńczenie w formie blankowania oraz narożne wieżyczki. Stąd budynek bardziej przypomina neogotyk angielski, niż toruński, pruski.

Sąd rozsławiony głośnym procesem zabójców ks. Jerzego Popiełuszki w 1985 roku.
 
 
 
Od północy sąd sąsiaduje z tzw. okrąglakiem - budynkiem na planie okręgu, mieszczącym pierwotnie więzienie, obecnie arszt śledczy.
 
 
Jego budowę rozpoczęto w 1864 r., a często w literaturze pojawia się informacja, że była to odpowiedź na zapotrzebowanie na miejsca dla skazanych za wspieranie powstania styczniowego w 1863 r.
Budynek powstał tuż przy północno-zachodnim narożniku dawnych średniowiecznych murów obronnych Starego Miasta, a w podziemiach budynku administracji znajdują się pozostałości wchodzącej niegdyś w skład murów miejskich i pochodzącej z 2 poł. XIII w. Baszty Koci Ogon.
Jednocześnie to jedyny obiekt więzienny w takim kształcie na ziemiach polskich. Nawiązuje do Panoptikonu - więzienia idealnego i idei głoszonych przez angielskiego filozofa Jeremyego Benthama (1748-1832), według którego koło – figura doskonała – miała zbawienny wpływ na myślenie każdego człowieka, a okrągłe budowle więzienne miały być tak zaprojektowane, aby cele były oddzielone grubym murem i wyposażone w system zewnętrznych i wewnętrznych okien, tak, by ich wnętrze było zarazem dobrze oświetlone, a więźniowie odizolowani od innych więźniów. Więźniowie mieli być jednocześnie nieustannie obserwowani przez strażników, którzy sami mieli pozostawać niewidoczni. Bentham planował ukrycie ich za fenickimi lustrami, umieszczonymi w punktach obserwacyjnych. Wg tej idei powstały na świecie więzienia m.in. w Londynie, Filadelfii i Toruniu.
Czteropiętrowa rotunda ma wewnątrz równo oddalone od środka cele, a w podziemiach m.in. łaźnię i salę straceń, funkcjonującą do 1949 r.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj