Adoracja Baranka Apokaliptycznego

Obraz wykonany został w latach ok. 1612-1629 w Gdańsku lub w Toruniu. Autor dzieła nie jest znany, jednak cechy formalne wskazują, że musiał kształcić się w gdańskim środowisku artystycznym.
Dzieło dobrej klasy artystycznej, należące do czołowych dzieł toruńskiego i pruskiego malarstwa renesansowego, oparte jest na niderlandzkim wzorze graficznym (miedzioryt z 1588 r. Johanna Sadelera wg Joosa van Winghe), co jest charakterystyczne dla Torunia nowożytnego, który należał do tego kręgu kulturalnego w XVI i XVII w.
 
Nie jest znany również fundator obrazu (Rada Miejska sprawująca w Toruniu patronat nad kościołami, lub indywidualna osoba).
 
Obraz przedstawia apokaliptyczną wizję adoracji Boga, Baranka, opisaną w rozdziałach 4, 5 i 14 Apokalipsy św. Jana (>>); jednym z adorujących jest sam św. Jan Ewangelista (postać na pierwszym planie w niebieskim płaszczu).
 
Obecnie obraz znajduje się w protestanckim kościele św. Szczepana. Malowany na desce, na podstawie tekstu z Apokalipsy św. Jana, ma bardzo ciekawą historię: wcześniej (od ok. 1668 r. do 1945 r.) znajdował się w protestanckim kościele Trójcy Św. na Rynku Nowomiejskim - co przedstawia np. rysunek Georga Friedricha Steinera z XVIII w. - a na samym początku służył jako obraz ołtarzowy zapewne w nieistniejącym kościółku św. Katarzyny. Wtedy to stanowił on najprawdopodobniej centralną część tryptyku (zachowane po bokach zawiasy i ich ślady), na wzór gotyckich.

 

Po prawej: nieistniejący ołtarz główny w Kościele Trójcy św.

z obrazem Adoracji Baranka Apokaliptycznego w centrum.

Rys. G. F. Steiner, 1. poł. XVIII w.