Kamienica ul. Żeglarska 7
LokalizacjaJedna z najlepiej zachowanych i najcenniejszych historycznych kamienic w Toruniu i Europie środkowej (zobacz: Kamienice mieszczańskie i patrycjuszowskie).
Kamienica powstała jako narożna, gotycka, w 2. poł. XIV w. Od XVI w., w wyniku modernizacji posiada niebiesko-szarą kolorystykę fasady, bogato zdobioną profilowanymi ostrołukowymi blendami oraz szerokimi pasami gzymsów rozdzielającymi kondygnacje.
Szczyt tylny renesansowy, szczyt frontowy usunięty i zastąpiony gzymsem w XIX w.
Kamienica powstała jako narożna, gotycka, w 2. poł. XIV w. Od XVI w., w wyniku modernizacji posiada niebiesko-szarą kolorystykę fasady, bogato zdobioną profilowanymi ostrołukowymi blendami oraz szerokimi pasami gzymsów rozdzielającymi kondygnacje.
Szczyt tylny renesansowy, szczyt frontowy usunięty i zastąpiony gzymsem w XIX w.
Do kamienicy prowadzi przedproże - jedna z nielicznych takich form charakterystycznych dla przedrozbiorowego Torunia - dalej gotycki ostrołukowy, profilowany portal.
W XVII i XVIII w. wnętrzu nadano charakterystyczny dla miast północnych wystrój manierystyczny i barokowy z m.in. drewnianymi krętymi schodami (z 1740 r.) na wyższe kondygnacje, wejścia na które zdobiła alegoryczna figura starorzymskiego wojownika (zobacz: Kamienice barokowe toruńskie); to jedyne w Toruniu takie schody zachowujące dekorację malarską.
Jednak w tym samym okresie zrównano odmienną dotąd wysokość pomieszczeń tylnych i frontowych. Przez to m.in. wysoka sień zyskała nowy, nieco niżej zawieszony drewniany profilowany strop.
Od tego czasu wnętrze do dziś zachowało oryginalny układ i podział z traktem przednim, tylnym i charakterystyczną wysoką sienią.
W XVII i XVIII w. wnętrzu nadano charakterystyczny dla miast północnych wystrój manierystyczny i barokowy z m.in. drewnianymi krętymi schodami (z 1740 r.) na wyższe kondygnacje, wejścia na które zdobiła alegoryczna figura starorzymskiego wojownika (zobacz: Kamienice barokowe toruńskie); to jedyne w Toruniu takie schody zachowujące dekorację malarską.
Jednak w tym samym okresie zrównano odmienną dotąd wysokość pomieszczeń tylnych i frontowych. Przez to m.in. wysoka sień zyskała nowy, nieco niżej zawieszony drewniany profilowany strop.
Od tego czasu wnętrze do dziś zachowało oryginalny układ i podział z traktem przednim, tylnym i charakterystyczną wysoką sienią.
Od średniowiecza kamienica należała do toruńskich rodów patrycjuszowskich, jednak nie są znane archiwalia wymieniające właścicieli sprzed XVIII w. Od 1703 r. kamienica była własnością miasta po Dawidzie Tischenbecku. W 1758 r. na podstawie orzeczenia Ławy staromiejskiej nieruchomość nabył od wdowy Prowe Johan Meissner - kupiec i członek Rady toruńskiej, syn burmistrza Jacoba Meisnnera (zobacz: Pałac Meissnera). W 1818 r. odziedziczył ją syn Gottfried Meissner.
Przez wiek XIX budynek dzielił wspólny los z miastem, mającym już za sobą okres największego rozkwitu. Zacierały się ślady dawnej świetności (zobacz: Królowa Wisły: Toruń w czasach świetności). Polichromie stropów i schodów znikły pod kolejnymi warstwami przemalowań, izby dzielono na mniejsze mieszkalne pomieszczenia. W połowie stulecia uproszczeniu uległy elewacje, zlikwidowano przedproże i portal, a wejście przeniesiono z centralnej na prawą oś. Odpowiadały temu zmiany w dawnej sieni: wyprostowano dolny bieg kręconych schodów na parterze i skierowano ku nowym drzwiom. Żołnierz strzegący schodów na półtora wieku stąd zniknął. Do lat 90. XX w. piętra kamienicy zajmowały mieszkania, a parter pełnił rozmaite funkcje. Na przestrzeni lat mieściły się tu restauracja, wytwórnia cukierków, hurtownia towarów kolonialnych, magazyn trumien, wytwórnia pomocy szkolnych, zakłady rzemieślnicze i sklepy, a po 1945 r. m.in. warsztaty szklarski i krawiecki oraz biblioteka.
Przez wiek XIX budynek dzielił wspólny los z miastem, mającym już za sobą okres największego rozkwitu. Zacierały się ślady dawnej świetności (zobacz: Królowa Wisły: Toruń w czasach świetności). Polichromie stropów i schodów znikły pod kolejnymi warstwami przemalowań, izby dzielono na mniejsze mieszkalne pomieszczenia. W połowie stulecia uproszczeniu uległy elewacje, zlikwidowano przedproże i portal, a wejście przeniesiono z centralnej na prawą oś. Odpowiadały temu zmiany w dawnej sieni: wyprostowano dolny bieg kręconych schodów na parterze i skierowano ku nowym drzwiom. Żołnierz strzegący schodów na półtora wieku stąd zniknął. Do lat 90. XX w. piętra kamienicy zajmowały mieszkania, a parter pełnił rozmaite funkcje. Na przestrzeni lat mieściły się tu restauracja, wytwórnia cukierków, hurtownia towarów kolonialnych, magazyn trumien, wytwórnia pomocy szkolnych, zakłady rzemieślnicze i sklepy, a po 1945 r. m.in. warsztaty szklarski i krawiecki oraz biblioteka.
Zabytki wnętrza
W wysokiej sieni polichromowany strop belkowy, kręcona drewniana klatka schodowa z ok. 1740 r. łącząca wszystkie kondygnacje (na której w 1994 r. odkryto polichromie z XVIII wieku w postaci dekoracji roślinnej), którą zdobi wysokiej klasy figura rzymskiego rycerza z tegoż czasu.
Barokowe drewniane schody kręcone w wysokiej sieni, zdobione figurą starorzymskiego wojownika (na parterze) i Minerwy - starorzymskiej bogini sztuki, rzemiosła i mądrości (na I piętrze), ok. 1740 r.
Rzeźba starorzymskiego legionisty w symbolicznym znaczeniu pełni rolę strażnika domowego. Jednocześnie takie zastosowanie alegorii i cnót starożytnego Rzymu było w nowożytnym Toruniu częste i było wyrazem rozkwitającego tu specyficznego północnoeuropejskiego humanizmu w ramach panującego wtedy w Toruniu protestantyzmu (zwłaszcza kalwinizmu, luteranizmu). Wiązało się to z kultem antyku, filozofią stoicką, idealizacją republikańskich cnót starożytnego Rzymu, a także współczesnej Wenecji. Jednak najwspanialszym dziełem tego specyficznego dla Torunia humanizmu kalwińskiego była dekoracja Sali Rady (na wzór starorzymski zwanej Salą Senatu).
Południową ścianę boczną wysokiej sieni zdobi charakterystyczna dla kamienic toruńskich profilowana wnęka łukowa.
W poszczególnych pomieszczeniach szczątki polichromii gotyckich i późniejsze dekoracje malarskie w postaci obramienia okien i portali.
W poszczególnych pomieszczeniach szczątki polichromii gotyckich i późniejsze dekoracje malarskie w postaci obramienia okien i portali.
Barokowy strop belkowo-wsuwkowy w wysokiej sieni pokryty w całości bogatą polichromią w formie stylizowanego ornamentu roślinnego i cęgowego z ok. 1740 r. W części południowej stropu widoczny jest ślad przerwanej polichromii w miejscu, gdzie od XVII w. znajdowała się również charakterystyczna dla toruńskich kamienic ścianka nadwieszanej izdebki (kantorku).
Fragment barokowych (poł. XVIII w.) polichromii w formie kotary z chwostami obramującej drzwi do jednego z pomieszczeń.
Barokowa szafa z 1. poł. XVIII w. wbudowana w średniowieczną wnękę ścienną w pomieszczeniu traktu tylnego na parterze. Szafy takie, zdobione ażurową snycerką czy intarsją toruńską - sztuką artystyczną, którą szczególnie słynął XVIII-wieczny Toruń - były nieodzownym elementem wyposażenia w bogatych barokowych kamienicach toruńskich. W podobnej formie artystycznej były boazerie, stojące zegary, skrzynie i inne meble, każde misternie zdobione motywami roślinnymi, geometrycznymi lub alegorycznymi.
Średniowieczne kanały w posadzce rozprowadzające gorące powietrze z pieca typu hypocaustum
Średniowieczna umywalka ścienna w pomieszczeniu traktu tylnego na 1. piętrze. W dobrym stanie zachowana jest płaska misa ze sztucznego kamienia na dnie, pochylona w stronę otworu wyprowadzającego do ulicy. W sklepieniu niszy zachowała się pozostałość haka na naczynie z wodą. Pierwotnie dolna krawędź wnęki znajdowała się na wys. ok. 70 cm nad podłogą, jednak w wyniku przebudowy wnętrza i podniesieniu stropu parteru traktu tylnego, wnęka usytuowana jest nienaturalnie tuż nad podłogą.
Podobna wnęka jest w izbie tylnej na parterze.
Ozdobiony sufit w postaci stiukowych ram okalających 8-ramienną gwiazdę pośrodku; to z kolei przykład ozdabiania wnętrz z końca XIX w.
W piwnicy kamienicy znajduje się średniowieczna studnia. Powstała w XIII/XIV w. na podwórzu pierwotnego domu i podczas kolejnej średniowiecznej rozbudowy kamienicy znalazła się już w jej wnętrzu. Dodatkowym ewenementem jest znajdująca się w niej nadal woda.
W pomieszczeniach piwnicznych zachowąły się też oryginalne XIII/XIV-wieczne posadzki.
W latach 2009-2014 kamienica poddana gruntownemu remontowi z przeznaczeniem na siedzibę Muzeum Diecezjalnego.
