Tuba Dei
Wielki dzwon Tuba Dei to wyjątkowa chluba Torunia. Jest największym średniowiecznym dzwonem w całej Europie środkowej, a do czasu powstania krakowskiego Zygmunta był największym w ogóle.
Waży 7,5 tony, mierzy 2 m wysokości, 2,27 m średnicy i dzwoni tylko na wyjątkowe okoliczności
Jest to największy w Toruniu, przez stulecia drugi co do wielkości po krakowskim Zygmuncie, dziś największy średniowieczny dzwon w Europie środkowej. Znajduje się na wieży Katedry św.św. Janów od 22. września 1500 roku (wtedy był to największy dzwon w Polsce). Do dziś dzwon budzi podziw pięknym brzmieniem, rozmiarami i wiekiem.
Koszt odlewu z cennego stopu miedzi, cyny i cynku był ogromny. Wykonanie tak potężnego dzieła metodą wosku traconego i nadanie mu - jako idiofonicznemu instrumentowi muzycznemu - właściwości akustycznych było ogromnym osiągnięciem technologicznym. O talencie i doświadczeniu ludwisarza, który wykonał dzwon świadczy fakt, iż Tuba Dei do dziś zachowuje wielotonowy dźwięk, w którym obok tonu głównego as pobrzmiewa pięć skłądowych harmonicznych (alikwotów).
Tuba Dei, wykonany w Toruniu, ze stopu miedzi ze specjalną domieszką srebra i złota, waży 7,5 tony, ma wysokość 2 m, średnicę 2,27 m. Tuba Dei jest bardzo czuły i już lekkim przy trąceniu palcem wydaje czysty dźwięk.
Jego dźwięk rozbrzmiewa jedynie w czasie ważnych cyklicznych uroczystości i świąt, zarówno kościelnych, jak i narodowych (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Boże Ciało, Nowy Rok oraz Święto Niepodległości). Niekiedy tylko - dawnym zwyczajem - obwieszcza okazjonalne wydarzenia wyjątkowej wagi
Kielich dzwonu zdobią płaskorzeźby św.św. Janów, Katarzyny i Barbary oraz łaciński napis w tłumaczeniu: "Roku Pańskiego 1500, 22 dnia września, ja, Trąba Boża, ku chwale Boga i świętych Janów Chrzciciela i Ewangelisty, patronów tej świątyni, odlana zostałam". Dzwon wisi na oryginalnym, nie zmienionym od 600 lat belkowaniu - specjalnym systemie drewnianej konstrukcji, która poruszana przez kilku silnych mężczyzn, pozwala na rozkołysanie dzwonu. Tuba Dei miał stanowić cenny łup wojenny w czasie wojny północnej w 1703 roku, kiedy to Szwedzi zamierzali go wywieźć (jak to uczynili z innymi dzwonami toruńskimi). Został jednak uratowany, gdy Rada Torunia złożyła okup w wysokości 12 tysięcy talarów. Raz jeszcze dzwon był poważnie zagrożony podczas II wojny światowej, gdy wykuto już otwór w sklepieniu i zamierzano dzwon pociąć. 500. rocznica Tuba Dei, która minęła w 2000 roku, stała się okazją do zorganizowania sesji popularno-naukowej poświęconej toruńskim dzwonom. |
![]() Adres:
Toruń, Stare Miasto, Wieża Katedry Świętojanskiej, ul. Żeglarska
120 m od Rynku Staromiejskiego
Zwiedzanie:
wejście do dzwonu (i punktu widokowego na wieży katedralnej) możliwe jest od kwietnia do października codziennie opróćz niedziel w godz. w godz. 9.00 - 17.30, w niedziele w godz. 14.00 - 17.30.
Cena biletu wstępu: normalny 8 zł, ulgowy 6 zł
Zwiedzanie z przewodnikiem:
szczegóły tutaj
|