Park na Bydgoskim Przedmieściu

(Znany też jako "Park Miejski", na mapach Google błędnie określony jako "Park Bydgoski") - to najstarszy i największy park miejski w Toruniu. Należy do najstarszych założeń parkowych w Polsce, a jego początki sięgają 1817 r. W 1997 r. został wpisany do rejestru zabytków. Park powstał na nieczynnych terenach wyrobisk cegielnianych, stąd zwany dawniej Parkiem Cegielnia. Jednakże ostatecznie ukształtowany został w latach dwudziestych XX wieku.

Zajmuje nadwiślańską część Bydgoskiego Przedmieścia, ciągnie się ponad 1 km od ul. Konopnickiej na wschodzie do ul. Przybyszewskiego na zachodzie. 

Jest to park typu angielskiego, rozlokowany w naturalnym, lekko falistym terenie ze skarpą opadającą w kierunku zalewowej terasy Wisły. 

 
Zachęcamy do odwiedzin tego urozmaiconego krajobrazowo miejsca. Z placu Rapackiego (na zachodnim skraju Starego Miasta) warto zrobić sobie spacer i zajrzeć po drodze też do Ogrodu Zoobotanicznego, a później poznać inne rejony zabytkowego Bydgoskiego Przedmieścia.

► Zobacz: Wycieczka Toruńskie parki i tereny zieleni.
 
Ten duży obszar Parku (około 30 ha, 1 km długości wzdłuż południowej strony ul. Bydgoskiej) nie jest specjalnie wyodrębniony z otoczenia, gdyż znaczna część tej dzielnicy charakteryzuje się rozwiniętą zielenią.
Wzdłuż parku i ul. Bydgoskiej był pierwotnie założony charakterystyczny ciąg do konnej jazdy, zamieniony następnie na torowisko tramwajów w związku z poszerzeniem ul. Bydgoskiej.

 

Park położony jest na skarpie, w urozmaiconym, falistym terenie, odznacza się malowniczością. Charakteryzuje go powiązanie układów regularnych (klomby, kwietniki, sadzawka) z formami krajobrazowymi. Tworzą je swobodnie skupione grupy drzew, lasków i zagajników, rozmieszczone wśród otwartych zieleńców, a między nimi wiją się kręte, boczne ścieżki i błyszczą wody małych stawów, będących pozostałościami po dawnych wyrobiskach cegielni (o dawnych cegielniach toruńskich tutaj). Jedną z większych atrakcji jest dolina ze stawem z łabędziami i ze sztuczną kaskadą.

W obręb perspektyw i widoków parkowych wciągnięto graniczący od południa teren Błoń nadwiślańskich, dokąd prowadzi mostek przez starorzecze - Martwą Wisłę.

Drzewostan parkowy jest bardzo okazały, o bogatym składzie gatunkowym (63 gatunki i odmiany drzew i 26 gatunków krzewów rodzimych i egzotycznych). Wśród drzew parku znajduje się wiele ciekawych okazów, m.in. stare cisy, jedyny w Toruniu kasztan jadalny, klon tatarski, ozdobne drzewko mąkini, a także kłęk kanadyjski, bożodrzew chiński, dławisz okrągłolistny, miłorząb dwuklapowy, iglicznia trójcierniowa, ajlant gruczołowaty; na trawnikach jaśminowce i głogi.

 

Zbocze i wysoki płaskI brzeg porastają drzewa liściaste i iglaste, część z nich jest pozostałością dawnego lasu. Partie leśne są poprzecinane alejami, przy których wysadzono wielką różnorodność drzew i krzewów. W początkowej części parku rosną stare rozłożyste cisy. W pobliżu ulicy Rybaki na wzgórzu wydmowym są iglicznie, przy głównej alei jedyny okaz w Toruniu kasztana jadalnego, który jest odroślą starego drzewa wyciętego w czasie II wojny.

Na trawnikach w różnych miejscach parku rosną grupy różnorodnych jaśminowców oraz głogów.
Z ciekawszych roślin wymienić należy kłęk kanadyjski, bożodrzew chiński, dławisz okrągłoustny, cypryśnik błotny rosnący nad małym stawem oraz klon tatarski różniący się od innych klonów liśćmi szerokojajowatymi, nieklapowanymi lub ze słabo zaznaczonymi klapami. Klon ten w Toruniu spatyka się tylko w parku i Ogrodzie Zoobotanicznym. Mamy tu jedno drzewo mąkini, które w Polsce dziko rośnie w reglu dolnym naszych gór. Jest jarząbem niezwykle ozdobnym ze względu na duże białawe liścIe. Drzewa to rośnie w Taruniu również na ul. Sienkiewicza i na cmentarzu przy ul. Wybickiego. W środkowej części parku przy ulicy rośnie rzodka kwitnący grochodrzew odmiana Bessona. 

 

Przed I wojną światową w parku stał pomnik Bismarcka (rozebrany w 1926 roku, patrz tutaj); również tutaj, w 1909 roku, w 150. rocznicę urodzin poety Friedricha Schillera, postawiono marmurową ławkę z jego popiersiem (tzw. ławka Schillera, restaurowana w 2004 i 2005 roku), a powstały w ten sposób zakątek parku nazywano Idyllą.

Również w tym okresie istniała w parku największa w całej prowincji zachodniopruskiej letnia restauracja na 4 tysiące miejsc.

Na Wiśle przy ul. Przybyszewskiego istniała przystań wioślarska. Park był wówczas (jak i w okresie międzywojennym) tętniącym życiem miejscem spotkań i spacerów.
Niestety w latach 60. XX wieku zlikwidowano 2 stawy, dewastacji uległy też różne elementy małej architektury.
 
Na zachód od Parku znajduje się obszerny teren założony w otoczeniu parkowym z dużym pawilonem z 1928 roku, przeznaczonym na cele wystawowe (zobacz: Hala wystawowa). Tuż obok Zieleniec, a także ulica Przy Cegielni - jedyny ślad po miejskiej cegielni, pochodzenia jeszcze średniowiecznego. Cały Park jeszcze w początku XX wieku był zwany Laskiem przy Cegielni.