Bydgoskie Przedmieście to dawna ekskluzywna dzielnica z przełomu XIX i XX w. wyróżniająca się bogactwem architektury eklektycznej, secesyjnej, neostylowej i willi szachulcowych zatopionych w bujnej zieleni. Ma niepowtarzalny urok będący wynikiem położenia wzdłuż skarpy nadwiślańskiej i rozległego, malowniczego parku (>>>) w stylu angielskim z 1817 r., oraz bogactwa zieleni i architektury. Dużo tu więc budynków z elementami tzw. pruskiego muru, narożnymi wieżyczkami, zdobionych szczytami, wyróżniających się bogactwem detali i ornamentów.

 

Bydgoskie Przedmieście było dzielnicą ekskluzywną, uprzywilejowaną, zamieszkaną przez urzędników, oficerów, przedstawicieli wolnych zawodów. Mieszkało tu wiele postaci znanych i znaczących nie tylko dla Torunia. W okresie międzywojennym (zobacz: Toruń międzywojenny) w prowadzonym przez Kazimierę Żuławską pensjonacie „Zofijówka” zatrzymywała się czołówka polskiej elity artystycznej, gościli ludzie sztuki, m.in. Stanisław Przybyszewski, Tymon Niesiołowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Juliusz Osterwa, Tadeusz Boy-Żeleński i in. W tej dzielnicy też powstała pierwsza polska Oficerska Szkoła Marynarki Wojennej (zobacz: Toruń morski międzywojenny). Tu mieszkał Artur Górski (1870-1959), znany pisarz i krytyk, twórca pojęcia "Młoda Polska", inni poeci i artyści.
Niestety z elitarnej dzielnicy przed 1939 r. Bydgoskie Przedmieście w okresie PRL-u dość szybko przekształciło się w jedno z najbardziej szemranych osiedli, a to za sprawą totalnej wymiany mieszkańców i przekształcenia pięknych domów w przeludniony kwaterunek różnego poziomu lokatorów. Ale Bydgoskiemu Przedmieściu udało się zachować – przynajmniej we fragmentach – wyjątkowy klimat dawnego miasta, czemu pomagają remonty i rewitalizacje.

 

Przedmieście Bydgoskie leży na zachód od Starego Miasta, od którego oddzielone jest pasem parkowym Plant założonym w miejscu dawnych bastionowych fortyfikacji, w którym znajdują się liczne pomniki i obeliski. 

 

Południowo-wschodnią częścią Bydgoskiego Przedmieścia są Rybaki. To historyczna część Torunia, sięgająca XIII w., obecnie rozlokowana wzdłuż ulicy o tej samej nazwie, pierwotnie natomiast osiedle rybackie o tej nazwie leżało w okolicach ob. Koszar Racławickich, tj. nad Wisłą przy południowo-zachodnich krańcach Starego Miasta.

 

W lipcu 2009 r. podjęto pierwszą próbę wpisu obszaru Bydgoskiego Przedmieścia i Rybaków do rejestru zabytków. Swój sprzeciw zgłosił m.in. prezydent Torunia, Michał Zaleski oraz jeden z deweloperów. Kolejną, tym razem udaną próbę wpisu podjęto po dwóch latach, w lipcu 2011 r.

 

W obecnej formie Bydgoskie Przedmieście ukształtowało się w XIX i na pocz. XX wieku (chociaż bezpośrednio poprzedziło ją osadnictwo od początku XIX w.); z tego okresu pochodzi jego nazwa.
Wcześniej był to w dużej części teren zalesiony, na którym występowały wysokie piaszczyste wydmy. Niektóre z nich zniwelowano w czasie budowy twierdzy Toruń, tak, że w większości nie są one widoczne w topografii miasta, a nazwy ich znamy jedynie ze źródeł (np. Złota Góra, Piekarska Góra), jedynie Zajęcze Góry mają wyraźną formę.
W średniowieczu i w czasach nowożytnych w obecnych południowych krańcach Przedmieścia wiódł trakt od Bramy Starotoruńskiej do Starego Torunia i do Przysieka (posiadłości Torunia w jego terytorium miejskim), wzdłuż którego rozciągały się bogate ogrody mieszczan z willami, rzeźbami i fontannami.
Zarówno w średniowieczu, jak i w czasach nowożytnych obszar późniejszego Przedmieścia Bydgoskiego zwany był Przedmieściem Starotoruńskim (od wspomnianego wyżej Starego Torunia) i nie należał do najsilniej zurbanizowanych i zaludnionych przedmieść dawnego Torunia. Bliżej Wisły zlokalizowane wtedy były wapiennik, stocznia i cegielnia (zobacz: Dawne cegielnie toruńskie), a obszar ten  zamieszkiwali głównie garncarze, strycharze, kamieniarze.
► Czytaj dalej tutaj