Baszta Żuraw

Lokalizacja:
Stare Miasto, ul. Bulwar Filadelfijski / ul. Mostowa
450 m na płd.-wsch. od Rynku Staromiejskiego
Zwiedzanie: wejście do baszty nie jest możliwe, baszta nie jest udostępniona do zwiedzania :-(
 

Jedna z około 54 dawnych baszt toruńskich, jedna z 9 zachowanych.
Baszta usytuowana w ciągu południowego, nadwiślańskiego odcinka murów miejskich Starego Miasta, na zachód od Bramy Mostowej. Zbudowana w końcu XIII wieku.
Obecna jej nazwa pochodzi od funkcji żurawia, którą pełniła: po rozbudowie w 1823 r. na potrzeby Twierdzy Toruń baszta została wyposażona w urządzenie dźwigowe na poziomie poddasza i połączona z sąsiadującym spichrzem Szwedzkim, znajdującym się z tyłu, co w pełni pozwoliło wykorzystywać jej funkcję. Z tego okresu pochodzą też wszystkie mechanizmy.
Oprócz tego Toruń posiadał od około lat 30. XVII wieku także portowy żuraw nadwiślański.
 

 

Mechanizm dźwigowy

Szczególnej uwagi godny jest mechanizm - oryginalne i unikatowe urządzenie wyciągowe w baszcie. Jest to pokaźnej wielkości wciągarka umieszczona na poddaszu baszty. Została wykonana z drewna, uzupełniona żelaznymi elementami wzmacniającymi. Specjalna konstrukcja urządzenia – wielkie koło mechanizmu napędowego, jak i koło zapadkowe pozwala na jego uruchomienie, jak i zatrzymanie przy pomocy lin z dowolnej kondygnacji baszty. Mechanizm ten umieszczono tu w 1823 r. w czasie adaptacji baszty i sąsiedniego spichrza Szwedzkiego na potrzeby magazynu Twierdzy Toruń.
Jednak niestety obiekt ten nie jest udostępniony do zwiedzania.
 
Urządzenie dźwigowe jest pokaźnych rozmiarów: długość 4,3 m, wysokość 2,5 m, szerokość 2,35 m.
Wyciągarka wykonana jest z drewna, a niektóre elementy z kutego żelaza (zwłaszcza te, ulegające najszybciej wytarciu).
Głównym elementem jest bęben (okrągła bela drewniana o dług. 2,37 m i średnicy 0,3 m), na który nawija / odwija się linę z podnoszonym ciężarem. Bęben napędzany jest ręcznie poruszanym kołem napędowym o średnicy 2,18 m (zagłębiającym się w otworze w podłodze) - na wieńcu którego znajdują się V-kształtne żelazne prowadnice dla przewijanej liny - i znajdującym się przy nim mniejszym kołem zapadkowym (z okutymi zębami); oba koła umieszczone są na tym samym wale napędowym). Lina zwisa z dużego koła napędowego przez otwory w podłogach każdych niższych kondygnacji, dlatego poruszanie mechanizmem wciągarki mogło odbywać się niezależnie z każdego piętra baszty. Koło zapadkowe i specjalna zapadka uniemożliwiały opadanie liny z podnoszonym ciężarem podczas ręcznego podciągania, a także było elementem bezpieczeństwa np. w momencie przypadkowego zerwania się liny lub wyrwania się jej z rąk podciągającego. Do zwalniania zapadki i cofania liny dźwigowej służyła specjalna linka, która również zwisała przez niższe kondygnacje przez tuleje w podłogach.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj