Dawne szpitale wojskowe
Dawny szpital wojskowy ul. Zaszpitalna 2-4
Lokalizacja
Nowe Miasto / Ring, ul. Zaszpitalna 2-4 (ul. Leona Szumana 9)
550 m na płn.-wsch. od Rynku Staromiejskiego
Budynek ten powstał przed 1830 r. jako element pierścienia wewnętrznego Twierdzy Toruń, stojąc przy ul. Zaszpitalnej, podczas gdy obecna ul. Szumana nie istniała. Służył jako wojskowy szpital armii pruskiej, następnie od 1920 r. (po odzyskaniu przez Polskę niepodległości) jako polski szpital wojskowy (Ósmy Wojskowy Szpital Okręgowy).
Reprezentuje styl klasycyzmu, od płn.-wsch. wyposażony w kaponierę.
W latach 1885-1890 w sąsiedztwie zbudowano kolejne budynki szpitalne (ul. Dąbrowskiego 1 / Jęczmienna), tym razem ceglane (zobacz niżej). Odtąd całość stanowiła jeden kompleks szpitalny, rozdzielony dopiero w 1969 r. budową ulicy Szumana i linii tramwajowej. Wtedy budynki połączono podziemnym łącznikiem (zlikwidowanym w 2017 r.).
W okresie międzywojennym budynek przy ul. Szumana 9 służył jako wojskowa przychodnia przyszpitalna.
Po walkach na przedpolach Torunia i zajęciu przez Niemców Torunia w dniu 7 września 1939 r., cały zespół obiektów 8. Wojskowego Szpitala Okręgowego zagarnął Wehrmacht przeznaczając go na szpital. W wyniku działań wojennych w końcu wojny kompleks szpitalny uległ poważnej dewastacji. Do sierpnia 1945 r. w obiektach stacjonował polowy szpital Armii Radzieckiej, po czym w październiku 1945 r. budynek przejęło Wojsko Polskie przeznaczając cały obiekt na szpital (początkowo garnizonowy na 100 łóżek, od 1947 r. Drugi Wojskowy Szpital Okręgowy na 300 łóżek).
W budynku klasycystycznym przy ul. Szumana 9 w 1951 r. umieszczono poliklinikę.
Dawny szpital wojskowy ul. Dąbrowskiego 1
Lokalizacja
Przedmieście św. Katarzyny (Wilhelmstadt), ul. Dąbrowskiego 1
800 m na płn.-wsch. od Rynku Staromiejskiego
Budynek wojskowego szpitala garnizonowego zbudowany został w 1890 r. Służył dla prawie 6 tys. żołnierzy toruńskiego garnizonu. Składał się z dużego jednopiętrowego bloku szpitalnego z salą operacyjną, bloku administracyjnego, zabezpieczonego schronem ujęcia wody pitnej, budynków zaplecza - magazynów, kuchni, pralni, składu opału, prosektorium, kaplicy. Po włączeniu Torunia w 1920 r. do II Rzeczypospolitej funkcjonował tu (do wybuchu II wojny światowej) VIII Wojskowy Szpital Okręgowy oraz VIII Składnica Sanitarna oraz szefostwo weterynarii Okręgu Korpusu VIII. Obecnie od 1995 r. Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska.