Minerwa spod Gwiazdy
Dawni Torunianie - a chodzi o Toruń nowożytny (a więc z czasów przedrozbiorowej świetności; zobacz: Królowa Wisły: Toruń w czasach świetności), będący jednym z kilku największych i najważniejszych miast Rzeczypospolitej - lubowali się w antycznej mitologii, byli zafascynowani starożytnym Rzymem. Był on wzorem dla posiadającego dużą autonomię Torunia, miasta często zwącego się republiką (Respublica Thorunensia).
Ta fascynacja wyrażała się też w sztuce - z której dziś mamy jedynie skromne pozostałości. Często więc wykorzystywano motywy mitologiczne w architekturze, wyposażeniu reprezentacyjnych wnętrz rezydencji patrycjuszowskich, jak np. rzeźbiona w drewnie naturalnej wysokości figura Minerwy stojąca w wysokiej sieni w kamienicy pod Gwiazdą.
Minerwa - będąca rzymską odpowiedniczką greckiej Ateny - była opiekunką sztuki i rzemiosł, uważaną również za alegorię mądrości, nauki i literatury. Nabiera ona szczególnego wyrazu i znaczenia w Toruniu właśnie, gdzie biblioteki publiczne i liczne prywatne (zobacz: Dawne biblioteki toruńskie) istniały od dawna. Nowożytni torunianie cenili sobie wiedzę czerpaną z ksiąg, zgromadzonych we własnych bibliotekach domowych. Dzięki światłej Radzie miejskiej w Toruniu prężnie rozwijały się nauka i sztuka. Rada dbała o poziom wykształcenia utrzymując m.in. szkolnictwo na wysokim poziomie, zwłaszcza słynące z tego Gimnazjum Akademickie, ściągające młodzież nawet z krajów środkowoeuropejskich.
Oprócz roztropności i mądrości kolejną cechą Minerwy-Ateny była wojowniczość. Czuwała nad greckimi ciężkozbrojnymi wojownikami, hoplitami. Często była przedstawiana w pełnym pancerzu, z hełmem uniesionym na głowie, tarczą i włócznią w ręku. W ten sposób (chociaż bez tarczy) przedstawona jest ona właśnie w kamienicy Pod Gwiazdą. Taka postać, z jednej strony obdarzona wiedzą, z drugiej wojownicza, idealnie odpowiadała ideałom torunian. Dbali oni o wykształcenie, ale tez każdy z nich ćwiczył się w rzemiośle wojennym, aby w razie zagrożenia bronić swojego ukochanego miasta (zobacz: Dawne wojsko i wojskowość Torunia).
Minerwa spod Gwiazdy stała się elementem wyposażenia wysokiej sieni kamienicy w 1697 r. W ten sposób ozdobił i dał wyraz swojemu światopoglądowi jej ówczesny właściciel - bogaty kupiec sukienny, późniejszy prezydent toruński, Johan Georg Zöbner. Zresztą to z jego inicjatywy kamienica otrzymała zachowany do dziś swój wystrój.
|
Oprac. Arkadiusz Skonieczny, data publikacji: 17-09-2020