Muzeum Artylerii w Toruniu
Muzeum dziedziczy tradycje przedwojennego Muzeum Sprzętu Artylerii w Toruniu, działającego od 1923 r. wraz z ulokowaniem tu szkolnictwa artyleryjskiego. Na mocy decyzji Szefa Sztabu Generalnego marszałka Józefa Piłsudskiego powołana została 1 czerwca 1923 r. Oficerska Szkoła Artylerii, w której do celów szkoleniowych powstało Muzeum Sprzętu Artylerii. Bogate zbiory dawnego muzeum i cenne archiwalia nie przetrwały niestety II wojny światowej.
W okresie powojennym mimo posiadania historycznych egzemplarzy sprzętu artyleryjskiego wykorzystywanego w procesie dydaktycznym Oficerskiej Szkoły Artylerii, dopiero w końcu lat 60-tych reaktywowano pomysł odtworzenia muzeum artylerii.
Zostało ponownie zorganizowane w 1977 r. na podstawie rozkazu specjalnego komendanta Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Rakietowych i Artylerii im. gen. J. Bema jako Muzeum Artylerii w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Rakietowych i Artylerii w Toruniu. Inicjatorem budowy muzeum był ówczesny komendant gen. bryg. Stanisław Żak. Celem projektu było wspieranie wychowania historycznego podchorążych oraz kultywowanie tradycji artyleryjskich. Proces rozbudowy i modernizacji realizowany był intensywnie przez kolejnego komendanta gen. bryg. Kazimierza Chudego. W celu organizacji muzeum powołano zespół pracowników szkoły, którego przewodniczącym był płk dypl. Henryk Nielepiec.
Prace budowlane rozpoczęto wiosną 1978 r., a uroczyste otwarcie muzeum nastąpiło 2 września 1978 r., w dniu 45 promocji absolwentów uczelni.
Po rozformowaniu Wyższej Szkoły Oficerskiej muzeum zostało przejęte przez powołane decyzją Ministra Obrony Narodowej Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu. Zbierana przez wiele lat kolekcja sprzętu artyleryjskiego przekazana została w 2012 r. do działającego od 1973 r. Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, a dla zachowania historycznych tradycji artylerii i miejsca, w którym powstała kolekcja utworzono Muzeum Artylerii w Toruniu jako Oddział Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, które funkcjonuje od września 2013 r.
|
INFO
Adres: Przedmieście Jakubskie, ul. Sobieskiego 24-28 (Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia)
2 km na płn.-wsch. od Rynku Staromiejskiego
Godziny zwiedzania:
- wtorek: 11.00 - 17.30:
- środa, czwartek, piątek: 8.30 - 15.00
- pierwsza niedziela miesiąca: 10.00 - 14.00
Ceny biletów wstępu:
normalny: 10,00 zł
ulgowy: 5,00 zł
grupowy (pow. 10 os.): 4,00 zł
rodzinny: 20,00 zł
Szczegóły i rezerwacje zwiedzania:
Zwiedzanie możliwe jest po wcześniejszym kontakcie
mailowym lub telefonicznym. Zwiedzanie odbywa się wyłącznie z przewodnikiem muzeum. e-mail: sekretariat.torun@muzeumwl.pl
tel. 26 143 24 65
Rezerwacja przewodnika na zwiedzanie Torunia tutaj
|
.
Wystawy stałe:
Historia artylerii - powstanie i rozwój
Wystawa znajduje się w historycznym budynku stajni dla koni artyleryjskich. Stanowi ekspozycję główną muzeum, poświęcona historii artylerii ze szczególnym uwzględnieniem bogatych toruńskich tradycji artyleryjskich. Prezentujemy historyczne mundury, broń i wyposażenie artyleryjskie Wojska Polskiego do czasów współczesnych. Całość wystawy dowodzi o tym, że Toruń był i jest głównym centrum kształcenia kadry artylerzystów polskich.
Ciekawostką na wystawie jest lekka broń wsparcia piechoty: moździerze 82 mm. wz. 1937, wz. 1941 i wz. 1943, działa bezodrzutowe B-11 kal. 107 mm, B-10 kal. 82 mm, 76 mm armata pułkowa wz. 1927, zachwycająca zwiedzających amunicja artyleryjska, której kolekcja stanowi krótki zarys historycznego rozwoju pocisku od kuli kamiennej z XV wieku do współczesnej amunicji kasetowej, kolekcja przeciwpancernych pocisków kierowanych od 3M6 Trzmiel do Spika, oraz specjalistyczne przyrządy artyleryjskie, przeznaczone do kierowania i obserwacji ognia artyleryjskiego.
Jednak najcenniejszymi eksponatami są armaty: 120 mm armata wz. 1878/09/31 i 105 mm armata wz. 29. Są to armaty, które były wykorzystane bojowo przez artylerzystów Wojska Polskiego w 1939 r. Po klęsce w Kampanii Polskiej i jako zdobycz wojenna trafiły do Finlandii, gdzie swoją skuteczność wykazały w wojnie radziecko-fińskiej. W 2013 r. działa wróciły do Polski.
Ponadto interesującym elementem wystawy jest tablica z wykazem nazwisk upamiętniająca poległych, pomordowanych i represjonowanych artylerzystów w latach 1939-1953.
Ekspozycja plenerowa "Rozwój sprzętu wojsk rakietowych i artylerii XX wieku"
Ekspozycję plenerową tworzy sprzęt artyleryjski i rakietowy, w wielu wypadkach eksponaty nie spotykane w innych polskich muzeach wojskowych, jak np. pełen komplet sprzętu rakietowego czy 203 mm armata Pion.
Zwiedzający mogą poznać broń przeciwpancerną: 57 mm armatę wz. 1943 ZIS-2,76 mm armatę wz. 1942 ZIS-3, 85 mm armatę wz. 44 i 100 mm armatę polową wz. 1944 BS-3. Wyeksponowano również działa polowe: haubico-armata kal. 152 mm wz. 1937 ML-20, haubica kal. 122 mm wz. 1938 M-30, haubicę 152 mm wz. 1943, 130 mm armata polowa M-46. Na szczególną uwagę zasługuje moździerz kal. 240 mm M-240. Eksponowany jest również sprzęt artylerii przeciwlotniczej w postaci: armaty 57 mm S-60, 85 mm wz. 1939 KS-12 i 100 mm armaty KS-19.
Znacząca część ekspozycji stanowi sprzęt rakietowy. Muzeum Artylerii jako jedyne w Polsce posiada komplet tego sprzętu. Są to: taktyczny zestaw rakietowy R-11M na podwoziu działa samobieżnego ISU-152K, ŁUNA-M (wyrzutnia 9P113 na podwoziu ZIŁ 135LM), zestaw SCUD, zestaw 9K79 TOCZKA oraz zestaw 9P116, tzw. Frog 3.
Interesującym eksponatem jest też działo samobieżne ASU-85 używane w jednostkach powietrzno-desantowych, 122 mm samobieżna haubica Goździk w wersji Wolfram oraz egzemplarz 203 mm armaty 2S7 Pion.
Na uwagę zasługuje stacja radiolokacyjna SNAR–2 na ciągniku gąsienicowym ATL. Można obejrzeć również wyrzutnie pocisków rakietowych: BM-13 tzw. Katiusza, jedną z dwóch używanych w Polsce BM-24 , wyrzutnię rakietowa BM-21.
Zobacz też:
Powrót do: