(Dawne) Koszary Ułanów

Spośród wszystkich toruńskich licznych obiektów militarnych przypominających czasy XIX-wiecznej twierdzy Toruń, częściowo zachował się na Przedmieściu Bydgoskim ciekawy zespół budynków dawnych koszar ułanów. Stanowiły one część nieistniejącego już obszernego kompleksu koszarowego. Całe założenie powstało w 1884 r. dla 4. Pułku Ułanów von Schmidta w pobliżu pośredniego fortu artyleryjskiego IVa Heinrich von Plauen (ob. fort IX Bolesław Chrobry). Rozmieszczone było między obecnym zachodnim krańcem ul. Mickiewicza i ul. Broniewskiego na obszarze o powierzchni ok. 10 ha.

Od wschodu, zachodu i północy kompleks zamykały budynki stajni. Na osi północ-południe całego założenia stały budynki: kuchni, stajni, wozowni, kuźni. Od południa natomiast znajdowały się 3 wolnostojące budynki mieszkalne (pod adresem ul. Mickiewicza 146, 148, 150) oraz budynek administracyjny. Tylko te obiekty zachowały się do naszych czasów. Pozostałe zostały rozebrane, a na ich miejscu w latach 90. XX w. zbudowano osiedle bloków mieszkalnych "Zieleniec".

 

Zachowane do dziś 3 budynki mieszkalne wybudowane są na planie wydłużonego prostokąta (dług. 94 m) z ryzalitem środkowym oraz dwoma skrzydłami bocznymi. Budynki są 2 kondygnacyjne, a części ryzalitowe oraz skrzydła - 3 kondygnacyjne. Zbudowane w technice szkieletowej (pruski mur), w jej odmianie "technicznej". W Toruniu ten nurt architektury szkieletowej był często stosowany w końcu XIX w. w zabudowie ówczesnych dzielnic miasta.

Kwaterunkowi wojsk służyły do 1945 r. (w okresie polskim przed II wojną światową: Koszary Poniatowskiego, gdzie kwaterował w 8. pułk artylerii ciężkiej, szwadron zapasowy grudziądzkiego 18. pułku ułanów Pomorskich i 8 dywizjon artylerii przeciwlotniczej). 

Od zakończenia II wojny światowej budynki służą jako mieszkania komunalne, mając niski standard.
Na tym terenie umieszczono też kombinat budowlany, Rejon Dróg Publicznych oraz Zakłady Sprzętu Sportowego i Turystycznego "Polsport" istniejące do 2006 r.

Niestety obecnie (2020 r.) stan zachowania budynków jest zły, a wiele zniszczeń powstało przez aktualnych mieszkańców oraz wskutek zaniedbania i braku bieżących remontów. Również bezpośrednie otoczenie jest zaniedbane, chaotyczne, nieuporządkowane. Wszystko to powoduje negatywny ich wizerunek i odbiór. Jednak spośród wszystkich domów z pruskiego muru w różnych dzielniach Torunia, te należą nie tylko do jednych z nielicznych wytrzymujących wyburzenia i rozbiórki w ostatnich latach, ale są też najbardziej monumentalnymi takimi budowlami.