Fort IV Twierdzy Toruń

Fort jest dobrze zachowany. Jest przygotowany do zwiedzania i udostępniony dla ruchu turystycznego. Stwarza możliwość przeżycia niezapomnianych wrażeń w labiryncie schodów i korytarzy, poznania dziejów militariów, zobaczenia 55-tonowych pancernych stanowisk obserwacyjnych artylerii, obrotowych wież obserwacyjnych, potężnych prochowni.
 
 
Lokalizacja
Pierścień zewnętrzny Twierdzy Toruń, Mokre, ul. Bolesława Chrobrego 86
4,4 km na płn.-wsch. od Rynku Staromiejskiego
zwiedzanie: dostępne (szczegóły niżej)
obecna funkcja: turystyczna
 
Fort IV Stanisław Żółkiewski; oryginalnie (do 1920 r.): Fort II Yorck.
Fort główny.
 
Zbudowany w latach 1878-1884 jako standardowy fort artyleryjski główny, wg proj. Hansa Alexisa von Biehlera, zawierający wszystkie elementy standardowego fortu głównego (>>>), trzeci z kolei powstały w Toruniu.
Zadaniem fortu była obrona węzłów kolejowych Toruń-Mokre i Toruń-Północ oraz obrona Torunia od strony północno-wschodniej. Fort przeznaczony był na pomieszczenie 1 batalionu piechoty i 1 baterii artylerii.
Stanowił bazę dla ok. 500-osobowej załogi (2 kompanie piechoty) oraz obsługi 14 dział średniego i 15-22 dział ciężkiego kalibru (łącznie ok. 650-800 żołnierzy i oficerów); był szczytowym osiągnięciem inżynierii fortecznej.
W latach 1889-93 wzmocniono odporność fortu - w związku z pojawieniem się tzw. pocisków burzących - m.in. poprzez pogrubienie ścian czołowych i barkowych (1m tzw. korytarzem piaskowym i drugą ścianą ceglaną 1,03 m), poprzez przykrycie stropów betonowymi płytami detonacyjnymi (1m grubości), poduszką piaskową i ziemnym nasypem, od wnętrza zainstalowano w oknach zasłony pancerne, rozebrano kaponierę czołową zastępując ją kojcem w przeciwskarpie.
W 1894 r. fort otrzymał nazwę Yorck, upamiętniającą pruskiego generała Johanna Davida Yorck von Wartenburg.
 
W styczniu 1920 r. Fort wraz z twierdzą został przejęty przez Wojsko Polskie w dobrym stanie technicznym, choć bez wyposażenia, uzbrojenia i dokumentacji (wyjątkowo dla Fortu IV zachowały się dzienniki budowy w zbiorach toruńskiego Archiwum Państwowego).  
Niemcy zniszczyli jedynie schrony torów, jako najnowocześniejsze i najgroźniejsze. W 1926 r. otrzymał imię Stanisława Żółkiewskiego. Pozostawał we władaniu wojska aż do demilitaryzacji po 1956 r. W roku 1960 podjęto prace rozbiórkowe, wstrzymane przez ówczesnego Miejskiego Konserwatora Zabytków Bohdana Rymaszewskiego, na etapie odkopania muru przeciwskarpowego fosy. W latach 60. i 70. mieścił się w nim zakład uprawy pieczarek, po jego upadku przed rokiem 1990, pomieszczenia dzierżawili różni użytkownicy. W roku 1971 został uznany za zabytek chroniony prawem.
 

Zwiedzanie

Fort IV im. Żółkiewskiego to jeden z największych i najważniejszych fortów XIX-wiecznej pruskiej Twierdzy Toruń. Doskonale zachowany obiekt reprezentuje typ głównego fortu artyleryjskiego, jest jednym z 15 podobnych fortów w Toruniu.
Od początku lat 90. XX w. udostępniony jest dla turystów.
 
Godziny otwarcia:
- poza sezonem (od 1 października do 31 marca) w godz. 9-20
- w sezonie (od 1 kwietnia do 30 września) w godz. 9-21
 
Ceny biletów (ceny bez rezerwacji; 2024 r.):
normalny: 12,00 zł, ulgowy: 8,00 zł
 
Rezerwacja przewodników: Toruński Serwis Turystyczny, tel. 56 621 02 32, muzeum@turystyka.torun.pl. Grupa obsługiwana przez jednego przewodnika nie może być liczniejsza niż 30 osób.
Rezerwacja przewodników na zwiedzanie Torunia: tutaj
 
 
Do zwiedzania udostępnione zostały 2-kondygnacyjne wnętrza koszar, poterna główna, prochownia prawa, majdan prawy, poterna do prawej kaponiery barkowej, prawa kaponiera barkowa, latryna bojowa, pancerne stanowisko obserwacyjne piechoty WT90, remizy artyleryjskie.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj