Malowidła w Katedrze Świętojańskiej

Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny
Gotycka polichromia na północnej ścianie prezbiterium toruńskiej katedry Świętojańskiej z ok. 1380 r. to unikatowe połączenie kilku motywów i scen. Jest to niezwykłe, monumentalne dzieło malarstwa gotyckiego, którego kompozycja jest charakterystyczna dla malarstwa sztalugowego, rzadziej ściennego. Widoczne są tu silne wpływy sztuki praskiej, wówczas przodującej w środkowej Europie, do której chętnie nawiązywał i z której czerpał bogaty i ambitny patrycjat toruński, chcący dorównać najlepszym wzorcom i pokazać swoje możliwości finansowe i artystyczne.
Św. Jan Chrzciciel i św. Jan Ewangelista
Malowidła w prezbiterium z lat ok. 1335
Ukrzyżowanie, 1370-1380 r.
Malowidło z ok. 1370-1380 r. wzbogacone jest modelowaniem tynku i złoconymi nimbami. Jest to przykład wpływów sztuki czeskiej, tzw. stylu miękkiego.
Ukrzyżowanie, 1420-1430 r.
Gotyckie malowidło stanowiło część przedstawienia, w którym głównym elementem był rzeźbiony krucyfiks. Tego typu ujęcie jest nietypowe dla Pomorza i tym samym unikatowe.
Koronacja Marii
Gotycka polichromia ścienna z lat ok. 1351-1360 przedstawia scenę Koronacji Marii. Umieszczona jest w górnej części ściany wschodniej nawy północnej katedry Świętojańskiej, tuż nad emporą organową, obok organów barokowych. Scena przedstawia siedządzych na jednej ławie Chrystusa kładącego koronę na głowę Marii.
Vera Icon
Gotyckie malowidło wizerunku św. Weroniki z chustą z odbiciem twarzy Chrystusa znajduje się wysoko na ścianie wschodniej nawy południowej toruńskiej Katedry Świętojańskiej. Zostało wykonane w latach ok. 1450-1475 r.
Chrystus Bolesny
To najbardziej intrygujące i tajemnicze malowidło toruńskiej katedry Świętojańskiej. Umieszczone wysoko w ostrołukowej arkadzie na zachodniej ścianie nawy południowej przedstawia szkicowo wykonaną postać, prawdopodobnie Chrystusa Boleściwego w koronie cierniowej i królewskim szyderczym płaszczu, na ciemnoszarym tle.
Król / rycerz
W kaplicy św. Józefa w nawie północnej znajduje się malowidło ścienne z ok. 1400 r. o niezidendyfikowanej treści. Przedstawia postać świętego króla-rycerza, być może Zygmunta, wyobrażonego pod sklepieniem architektonicznym zwieńczonym blankami.
Malowidła w kaplicy św. Barbary
Malowidła w kaplicy św. Barbary w znacznej mierze związane są z bractwem szyperskim. Św. Barbara jest też patronką szyprów, sterników, rybaków, a więc niebezpiecznych zawodów związanych z wodą.
Malowidła sklepienne
Malowidła sklepienne korpusu nawowego kościoła Świętojańskiego pochodzą z 1473 r. i są w formie stylizowanych trójliści ze stylizowaną rozdwojoną łodygą, mających przywołać wizję ogrodu rajskiego - sklepienie kościoła symbolizuje Niebo.

Kościół Świętojański w Toruniu jest skarbnicą wielu cennych dzieł sztuki. Jednymi z nich są średniowieczne malowidła ścienne. Do najcenniejszych i najbardziej unikatowych należą te w prezbiterium, pochodzące z różnych lat XIV w., począwszy od ok. 1330 r.: św. Jan Chrzciciel, św. Jan Ewangelista, medaliony na sklepieniach oraz niezwykłe Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny z ok. 1380 r.

W korpusie nawowym poza średniowiecznymi malowidłami XIV-wiecznymi znajdują się też te z XV w. oraz z czasów nowożytnych. Wśród nich najbardziej intryguje nie do końca wyjaśniona postać na czarnym tle z 1478 r.

Zobacz też:

Powrót do: