Brama Łazienna

 

Średniowieczna brama Starego Miasta, usytuowana była u wylotu ul. Łaziennej na nabrzeże wiślane, rozebrana na początku 1900 r.; jedna z 4 bram prowadzących na toruńskie nabrzeże portowe. Jako jedyna z nich została rozebrana, a przyczyna tego jest dziś nie wyjaśniona.

Na widoku nadwiślańskiej panoramy Torunia ukazanej w epitafium Neisserów w kościele Mariackim, brama Łazienna przedstawiona jest w postaci wysokiej, kilkupiętrowej wieży. Widoczna jest na niej podniesiona nad otworem bramnym brona. Brama nakryta jest wysokim dachem czterospadowym z facjatą.

 

Nazwa bramy pochodzi od łaźni miejskiej, która stała opodal nad Wisłą już w średniowieczu. W XVII w. brama nazywana była też Dzwonkową (Schellethor), od dzwonka, służącego do informowania odźwiernego o otwarciu/zamknięciu bramy udając się do lub powracając z łaźni.

W XV w. brama nazywana była także Szkolną (od szkoły staromiejskiej - patrz: Kolegium jezuickie).

W 1652 r. ulegla pożarowi, po czym została wyremontowana i otynkowana na biało. Odtąd zwana była bramą Białą.

 

Fotografia K. Grimma gwaszu K. Alberti'ego z ok. 1790-1793 z widoczną Bramą Białą

 

W wyniku gruntownej przebudowy - modernizacji systemu obronnego miasta ok. 1823 r., tj. po powtórnym włączeniu Torunia do Królestwa Prus po Traktacie Wiedeńskim, znacząco przekształcono (obniżono, rozebrano część północną) bramę, pozostawiając tylko ścianę frontową z przejazdem, upodabniając ją do dzisiejszego wyglądu Bramy Żeglarskiej.

 

Brama Łazienna widoczna (przy lewej krawędzi) na drzeworycie Hermanna Pennera, 1875 r., "Powódź w okolicy Torunia – zator lodowy przy murach miejskich" ("Die Ueberflutung der Weichsel bei Thorn: Eisstopfung an der Stadtmmauer")