Gotyckie figury św. Barbary z Barbarki
W kaplicy św. Barbary na Barbarce znajdowały się dwie gotyckie rzeźby św. Barbary. Obie są cennymi dziełami sztuki średniowiecznej, reprezentują wysoki poziom artystyczny.
Figury wyrosły z atmosfery kultu św. Barbary, który krzewił się w średniowieczu na terenie Ziemi Chełmińskiej i Pomorza Gdańskiego. Barbarka wraz z Toruniem były jednym z ważniejszych ognisk tego kultu, nic dziwnego więc, że znajdowały się tu wizerunki św. Barbary należące do najlepszych osiągnięć plastyki całego regionu. Toruń, położony nad spławną Wisłą, czerpiący zyski z handlu rzecznego (zobacz: Toruń nad Wisłą), czcił specjalnie św. Barbarę - patronkę żeglarzy. Ślady tego nabożeństwa widoczne są do dziś w wyposażeniu kaplicy szyperskiej (św. Barbary) w kościele Świętojańskim.
Rzeźba z ok. 1400 r. Rzeźba wykonana jest z wapienia, ma wysokość ok. 75 cm.
Święta stoi nieco przegięta w prawo. W prawej ręce trzyma wieżę stojącą na rozpostartej dłoni, lewą ręką dotyka wieży. W wielu miejscach posiada znaczne uszkodzenia.
Pierwotnie znajdowała się w nieistniejącym od 1. połowy XVII w. ołtarzu w kaplicy św. Barbary w kościele Świętojańskim. Do kaplicy na Barbarce została przeniesiona ok. 1800 r. Od 1965 r. eksponowana jest w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie.
Rzeźba ta odznacza się szczególnymi wartościami artystycznymi. Przynależy do kręgu gotyckiego stylu miękkiego, którego jednym z najlepszych reprezentantów w Europie jest Piękna Madonna Toruńska z ok. 1390 r. Jednak figura św. Barbary reprezentuje dojrzały styl miękki w wersji innej niż Piękna Madonna Toruńska.
|
Rzeźba z ok. 1515 r. Figura wykonana jest z drewna, ma wysokość 150 m.
Od początku znajdowała się w kaplicy św. Barbary na Barbarce. Jest jedynym do dziś zachowanym elementem pierwotnej kaplicy. Od 2007 r. eksponowana jest w kościele św. Antoniego w Toruniu na Wrzosach.
W prawej ręce św. Barbara trzyma na wysokości piersi rozwartą księgę, ujmując jednocześnie dwoma palcami brzeg płaszcza, który przyciska do księgi. W lewej ręce niesie kielich z kulistą hostią.
Święta ma owalną twarz o wysokim, wypukłym czole. Głowę zdobi korona o niskich, szerokich sterczynach. Na jej obręczy umieszczono plastyczne romby i koła naśladujące drogie kamienie; podobne ozdoby znajdują się na sterczynach.
Rzeźba wywodzi się z twórczości toruńskiego warsztatu Mistrza Tryptyku św. Wolfganga.
|
