Kijewo Królewskie

 

Wieś wzmiankowana w 1222 r. kiedy została wraz z wieloma innymi przekazana przez Konrada, księcia mazowieckiego biskupowi Chrystianowi.
Żródła z 1277 r. wymieniają tutejszego plebana (Heinrich Sonenberg), co świadczy o istnieniu parafii. W tym czasie część wsi należała do cysterek z Chełmna, a od XV w. do szpitala przy kościele Ducha Św. w Chełmnie.

W wyniku aktu inkorporacji ziem pruskich w 1454 r. Kijewo weszło w skład Królestwa Polskiego stając się własnością królów polskich (stąd nazwa). Od 1506 r. było własnością biskupów chełmińskich.

 

Gotycki kościół pw. św. Wawrzyńca zbudowany przed 1277 r. (kiedy to wzmiankowany jest pleban) z kamienia należy do najstarszych i wyjątkowych kościołów wiejskich na Ziemi Chełmińskiej. Zniszczony przez pożar w 1616 r. został odbudowany przez dominikanów z Chełmna w 1674 r., którzy otrzymali ten kościół w 1645 r. W czasie odbudowy w 1674 r. postawiono także nowe prezbiterium (ceglane) na miejscu poprzedniego oraz podwyższono (partie murów z cegły) zakrystię.

Kościół jednonawowy z prosto zamkniętym prezbiterium.

Od zachodu do korpusu kościoła przylega drewniana wieża na planie kwadratu, zbudowana zapewne w 1757 r., o czym mówi data na wieńczącej wieżę chorągiewce.
We wnętrzu mieści się między innymi późnobarokowy ołtarz główny oraz gotycka Pietà z 1380 r., Matka Boska z Dzieciątkiem z ok. 1420-1430 r., późnogotycki krucyfiks z poł. XVI w. Rzeźby barokowe z XVII w. Dwa ołtarze boczne w stylu regencji (lewy z obrazami Ukrzyżowania i św. Jana Nepomucena, prawy z rzeźbami św. Rocha i Małej Św. Rodziny) z 2. ćw. XVIII w., z antepediami rokokowymi z 2. poł. XVIII w. 

 

 

Kijewo dzieliło się na dwie wsie - tą drugą było Kijewo Szlacheckie.

Na początku XX w. właścicielami byli Leopold Rychter (właściciel młynów w Toruniu; zobacz: Dawny parowy zbożowy młyn Rychtera) oraz Barbara Poniecka (pochodziła z rodziny dzierżawców młynów i spichlerzy w Bydgoszczy), potem Wojnowscy. Wtedy też (1908 r.) wzniesiono okazały pałac z dominującą wieżą, otoczony parkiem. Pałac nadal jest własnością prywatną.