Kamienica Zimmermanna

Ta średniowieczna kamienica patrycjuszowska dziś wyróżnia się m.in. dobrej klasy artystycznej barokowym portalem, w którym m.in. herb rodowy Zimmermannów - toruńskiego rodu patrycjuszowskiego z XVII-XVIII w.
 
Lokalizacja
Stare Miasto, Rynek Staromiejski 29
obecna funkcja: piwnica i parter: restauracja, wyższe piętra: mieszkania
 
 
Ta kamienica patrycjuszowska początkami swymi sięga XIII/XIV w.
W XVII w. należała do Zimmermannów. Rodzina żyła w Toruniu w XVII i XVIII w. i wydała szereg zasłużonych dla Torunia obywateli, w tym 4 rajców (zobacz: Rada miejska dawnego Torunia).
Pierwszy przedstawiciel tej rodziny, Johann, przybył do Torunia z Fankfurtu nad Odrą. W 1610 r. został rajcą, w 1623 r. burmistrzem. Zmarł w 1643 r.
Kolejny, Georg, rajca miejski od 1657 r. był burmistrzem w 1663 r., zmarł w 1672 r. Miał on zamiłowania literackie, pisywał poezję, pełnił miejski urząd protoscholarchy i związane z tym zadania szkolnictwa toruńskiego.
Kolejny, Johan II był racją miejskim od 1684 r. i burmistrzem od 1698 r., zmarł w 1712 r. To właśnie on w 1699 r. ufundował zachowany z czasów świetności kamienicy barokowy portal rzeźbiony w piaskowcu. Należy on do najświetniejszych i najlepszych pod względem artystycznym w Toruniu. Jednocześnie dziś jest najcenniejszym elementem kamienicy, pochodzącym z czasów jej świetności, jako że dom został w późniejszym czasie (w końcu XIX w.) przebudowany destrukcyjnie na czynszowy wielomieszkaniowy z podwyższeniem o 1 piętro i usunięciem szczytu oraz zmianą układu wewnętrznego; wtedy też przekształcono fasadę na obecną klasycystyczną.
Po pamętnym tragicznym bombardowaniu Torunia przez Szwedów w 1703 r. i zniszczeniu Ratusza Staromiejskiego, w kamienicy Zimmermanna w 1717 r. odbywały się posiedzenia Rady miejskiej.
Johann Zimmermann ufundował na Rynku Staromiejskim piękną studnię z postacią Neptuna. Uległa ona jednak zniszczeniu w 1740 r.
 
Nad archiwoltą portalu przedstawiono pośrodku kartusz herbowy z herbem rodowym wyobrażającym tarczę, w której uzbrojona ręka dzierży siekierkę ciesielską uniesioną w górę. Tarcza nakryta jest labrami, hełmem i koroną, z której wyrasta taka sama ręka.
Kartusz herbowy trzymają dwa geniusze - duchy/bóstwa opiekuńcze mężczyzny - motyw bardzo popularny w sztuce nowożytnej toruńskiej czerpiącej i nawiązującej do kultury antycznej i starorzymskiej.
W księdze genealogicznej innego możnego rodu patrycjuszowskiego nowożytnego Torunia, Koyenów (spokrewnionych z Zimmermannami) ukazano ten herb w postaci wielobarwnej, gdzie dominują kolory biały i niebieski.
Zimmermannowie byli jedną z wielu rodzin mieszczańskich toruńskich, które uzyskały nobilitację i tytuł szlachecki nadawany przez królów polskich. Powszechna nobilitacja patrycjatu toruńskiego świadczyła o silnym stanie mieszczańskim Torunia, unikatowym na tle innych miast polskich. Wiązało się to z posiadaniem przez Toruń pełnego prawa szlacheckiego, co było niespotykane dla większości innych miast polskich.
 
 
Pilastry boczne portalu są wysmukłe, pokryte rzeźbionymi festonami kwietnymi, przerwane dwoma kapitelami - na których oparta jest archiwolta - biegną aż do łączącego je gzymsu. Na ich bazie data 1699. Z kolei w ich zwieńczeniu widnieją dwie główki skrzydlatych aniołków.
 
 
W portalu znajdują się również doskonale zachowane oryginalne drewniane drzwi i brama z tego samego czasu. Drzwi w górnym polu posiadają barokowe łamane profilowane obramienie z ornamentami roślinnymi. Nie zachowało się natomiast, istniejące jeszcze przed II wojną światową, zdobienie pola dolnego z rzeźbioną główką przedstawiającą brodatego mężczyznę.
Brama drzwiowa posiada dwa korynckie pilastry oraz po bokach bogato rzeźbione zdobienia o motywach roślinnych.
 
Oprac. Arkadiusz Skonieczny, data publikacji: 17-02-2019
 
Powrót do:
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj