Most im. marsz. Józefa Piłsudskiego

 

Most na Wiśle zlokalizowany przy południowo-zachodniej części Starego Miasta został zbudowany w 1934 r., chociaż koncepcja budowy nowego mostu powstała już w 1913 r.

Z proponowanych różnych jego lokalizacji (np. na przedłużeniu ulic staromiejskich Żeglarskiej, Mostowej), wybrano położenie tuż przy zachodnim skraju Starego Miasta, w miejscu zajmowanym przez bastionowe, sięgające XVII w. fortyfikacje Twierdzy Toruń. W celu budowy mostu zniwelowano więc umocnienia, rozebrano ceglane mury forteczne, wciskając budowę między Grodzę V i Grodzę VI.

 

 

Most Piłsudskiego powstał jako kolejny, po zbudowanym w latach 1870-1873 moście kolejowo-drogowym (obecnie kolejowym im. Ernesta Malinowskiego) oraz wcześniejszym moście króla Jana Olbrachta istniejącym w latach 1500-1877.
W konstrukcji mostu wykorzystano stalowe kratownice ze zlikwidowanego i zdemontowanego mostu w Opaleniu koło Kwidzyna. Most w Opaleniu, zbudowany przez Niemców w latach 1907-1910, łączył trasę między Rzeszą Niemiecką a Prusami Wschodnimi. Po 1920 r. most ten znalazł się na terytorium Polski, ale u jego wylotu, na Wiśle przebiegała granica posko-niemiecka. Most utracił wiec znaczenie, rację bytu i stał odtąd nieużyteczny, aż do 1927 r., kiedy podjęto decyzje o jego rozbiórce i przeznaczeniu elementów do budowy mostu w Toruniu. Część materiałów z Opalenia zużyto także przy budowie mostu drogowego w Koninie. Rozbiórkę mostu w Opaleniu prowadzono w latach 1928-1929 i przetransportowano barkami wiślanymi do Torunia.

Prace budowlane miały być ukończone w 1931 r., a otwarcie wiosną roku 1932, jednak w 1931 r. wstrzymano miastu kredyty. Ostatecznie most otwarto na Boże Narodzenie w 1933 r., a kilka dni później uruchomiono linię tramwajową. Cały most oficjalnie oddano do użytkowania 11 listopada 1934 r., kiedy to w narodowe Święto Niepodległości nastąpiło uroczyste otwarcie mostu, któremu towarzyszyła defilada wojskowa, poświęcenie budowli i uroczysty obiad.

 

 

Most otrzymał imię marszałka Józefa Piłsudskiego, chociaż w ankiecie społecznej mieszkańcy najliczniej wskazali Mikołaja Kopernika jako patrona. Pojawiały się tez inne nazwy, np.: 700-lecia Torunia (przypadającego w 1933 r.), most Wolności i in. O ostatecznej nazwie zdecydowały jednak władze państwowe, które miały głos decydujący ze względu na przeważającą część finansowania budowy (80%).

Do 1984 r. most Piłsudskiego funkcjonował jako most pieszo-drogowo-tramwajowy, obecnie jako most pieszo-drogowy.

7 września 1939 r. wysadzony został przez wycofujące się z Torunia wojska polskie, dla utrudnienia okupantowi niemieckiemu przeprawy przez rzekę. W 1940 r. prowizorycznie odbudowany przez władze niemieckie (z wykorzystaniem Polaków jako więźniów), a 30 stycznia 1945 r. przez nie wysadzony. Na nowo odbudowany w latach 1946-1949.

 

Most po wysadzeniu przez wojska polskie we wrześniu w 1939 r.

 

 

Most Piłsudskiego jest dobrym miejscem, z którego roztacza się wspaniała nadwiślańska panorama zabytkowego Torunia. Jednak miejscem szczególnie do tego predysponowanym jest Kępa Bazarowa z punktem widokowym.