Fort Kolejowy
Po otwarciu w 1862 r. linii kolejowej z Kutna (Warszawy) do nowego dworca Toruń-Przedmieście (dziś Toruń Główny) przystąpiono do budowy na wschód od dworca nowego Fortu Kolejowego, w celu zapewnienia obrony tego węzła kolejowego i późniejszego mostu kolejowego na Wiśle. Obiekt ten na planie 6-kąta (jako jedyny taki w Toruniu) powstał tuż przy linii kolejowej w latach 1863-66. W obrębie fortu umieszczono niewielką reditę, służącą w czasie pokoju za magazyn prochu, z własnym ujęciem wody.
Obecnie Fort Kolejowy jest doszczętnie zrujnowany w wyniku wysadzenia go w powietrze w latach 50 XX w. (>>>).
Fort Kolejowy był jedynym obiektem toruńskiej twierdzy zbudowanym między pierwszą fazą budowy fortecy (zakończoną w 1836 r.), a jej drugim etapem (rozpoczętym w 1872 r.). W momencie powstania stanowił jeden z dwóch fortów toruńskich zlokalizowanych po południowej stronie Wisły.
Fort stanowił także zapowiedź nowych form w pruskim budownictwie obronnym, a przede wszystkim wzrostu znaczenia artylerii.
W 1912 r. w celu wzmocnienia dzieła dobudowano dwa stanowiska dla dział 15 i 21 cm.
Fort Kolejowy na mapie z lat 1873-1877