Kamienica Roberta Tilka

 
Ta okazała narożna kamienica czynszowa z 1887 r. jest jednym z najlepszych w Toruniu przykładów neorenesansu francuskiego
 
Lokalizacja
Nowe Miasto, ul. Piernikarska 1 / ul. św. Jakuba
600 m na wsch. od Rynku Staromiejskiego
 
 
 
Ta okazała narożna kamienica czynszowa jest jednym z najlepszych w Toruniu przykładów neorenesansu francuskiego.
Została zbudowana w 1887 r. wg projektu barlińskiego architekta, Juliusa Rulffsa dla mistrza ślusarskiego i późniejszego fabrykanta Roberta Tilka (1842-1921). Budynek jest bogato zdobiony m.in. płaskorzeźbami, sztukateriami, boniami, gzymsami, a szczególnie opracowany i wydatny jest ścięty narożnik wzbogacony wykuszem podtrzymywanym plastycznie przez konsole z umieszczonymi na nich postaciami kobiecymi. Ponad wydatnym gzymsem narożnik zwieńczony jest wieżyczką dachową (w kształcie ściętego ostrosłupa) z renesansową w formie lukarną, powyżej wysoki maszt, u podnóża którego w formie kutej balustradki widnieje data 1887.
Pozostała część dachu ponad gzymsem jest stroma z licznymi lukarnami oraz ozdobnie kutą delikatną attyką.
W dolnej części fasady dominuje boniowanie, a szczególnie wyróżnia się tu duży portal od strony ul. Piernikarskiej.
Wewnątrz reprezentacyjna i bogato zdobiona kręcona klatka schodowa z kutą, metalową balustradą.
 
Portal, w którym oprócz podwójnych flankujących pilastrów i przerwanego odcinkowego naczółka, widnieją rzeźbiarskie główy lwów. Na drzwiach ozdobny monogram właściciela - RT.
 
 
     
Narożny wykusz podtrzymują konsole w formie kariatyd po bokach okna. Postaci kobiece to wyobrażenia mitycznych lampad - nimf podziemnych, w dłoniach trzymają pochodnie.
W podniebieniu wykusza dwa putta trzymają kartusz z literą T - monogramem Tilk.
Zdobień dopiełniają m.in. stylizowane liście akantu.
 
 
 
 
W pseudoryzalicie na fasadzie od ulicy Piernikarskiej przy narożniku kamienicy widnieją trzy pionowo ułożone wnęki odpowiadające oknom poszczególnych kondygnacji. Wypełnione są bogatą płaskorzeźbioną ornamentyką. Każda z trzech wnęk w gąszczu przedstawień eksponuje atrybuty związane z trzema różnymi tematami - odwołaniami do zainteresowań i pracy zawodowej Tilka. Zauważyć więc tu można zbiór instrumentów muzycznych (płycina najwyższa), przedmioty-wyroby metalowe, ślusarskie, narzędzia, przyrządy budowlane i murarskie:
 
 
Ojcem Roberta Tilka był Heinrich Tilk (1798-1879) - zasłużony mieszkaniec Torunia, od 1835 r. rajca miejski, a przede wszystkim przedsiębiorca. Zasłynął jako nowatorski producent sikawek pożarnych własnych projektów (np. Elephant, Prahmspritze), działając też na rzecz toruńskiej straży pożarnej. Wyrabiał parciane węże własnego pomysłu i zakładał studnie w mieście i w okolicy. 
Był też dzierżawcą młyna na Barbarce, gdzie w 1842 r. na miejscu wcześniejszej pobudował zachowaną do dziś kaplicę św. Barbary z niewielkim cmentarzem wokół niej (na którym w 1879 r. został pochowany).
Robert Tilk urodził się w 1842 r. Zdradzał zamiłowania muzyczne i służył też dłuższy czas w wojsku, jednak w 1863 r. usamodzielnił się i rozpoczął działalność branży urządzeń żelaznych stając się mistrzem ślusarskim i fabrykantem. Produkował m.in. m.in. szafy pancerne, rolety, żaluzje, armaturę, instalacje ogrzewania, wentylacji.
Robert Tilk ufundował i wykonał m.in. ozdobne kraty w kaplicach bocznych kościoła Świętojańskiego, oraz w Parku na Bydgoskim Przedmieściu tzw. pawilon Tilka - żelazną altanę (zobacz tutaj), która stała na szczycie schodów prowadzących nad Martwą Wisła na Błoniach. W miejscu pawilonu Tilka juz w czasach polskich (tuż przed II wojną światową) postawiono pomnik ku czci poległych żołnierzy wojsk balonowych, którzy stacjonowali w Toruniu i zginęli w wojnie polsko-bolszewickiej. Zburzyli go w 1939 r. hitlerowcy. 
Robert Tilk brał udział też w komisji miejskiej ws. ufundowania fontanny na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego (zobacz: Fontanna Flisaka).
Oprac. Arkadiusz Skonieczny, data publikacji: 12-03-2016
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj