Kamienica ul. Szczytna 12

 

Kamienica ta należała w 1703 r. do burmistrza toruńskiego, Johana Gottfrieda Rösnera, ściętego w 1724 r. w związku z głośnym w całej Europie tumultem toruńskim. W 2. poł. XVIII w. była własnością Alberta Borkowskiego - piwowara i burmistrza Torunia, a od 1780 r. burmistrza Johana Samuela Zernecke, którego potomek, Johan Daniel Zernecke przekazał kamienicę Kamlarii miejskiej w 1792 r. W 1840 r. Kamlaria sprzedaje kamienicę szklarzowi Augustowi Heins, a ten gminie żydowskiej w 1843 r., która przystosowała ją, wraz z sąsiednią pod nr 10, na swoje cele. W 1885 r. kamienica przestała istnieć, a na jej miejscu wzniesiono nowy budynek żydowski.

 

Ostatecznie kamienica miała formę barokową i była połączona z sąsiednią pod nr 10. Była typową toruńską kamienicą patrycjuszowską sięgającą średniowiecza (o kamienicach toruńskich tutaj): wysoką, trójosiową, w dolnej części w trakcie przednim posiadała wysoką sień, wyżej 3 kondygnacje z układem dwutraktowym i tylnymi oficynami.
 
W 2. poł. XVII w. kamienica ta została wyposażona w niezwykłej wartości artystycznej kręcone, drewniane schody prowadzące z wysokiej sieni (i jednocześnie będące jej największą ozdobą) na wyższe kondygnacje. Schody takie były bardzo charakterystyczne dla barokowych kamienic toruńskich, gdańskich, elbląskich i północnoeuropejskich; wraz z całym pozostałym wyposażeniem wnętrza jednocześnie świadczyły o zamożności właściclela i jego ideologii kulturowej oraz o kulturze dawnego Torunia. Do dziś zachowało się w Toruniu ledwie kilka w podobnym typie i w skromniejszej szacie.
Schody te były jednym z głównych elementów decydujących o wartościach kulturowych i historycznych całej kamienicy. Niestety w czasie całkowitej przebudowy kamienicy w 1885 r. zostały przeniesione do Ratusza Staromiejskiego na przechowanie. Jednak w 1891 r. jako dar od miasta zostały przekazane do zamku w Malborku, który przechodził wtedy renowację.
 
Bo bokach wejścia na schody znajdowały się dwie figury alegoryczne: postac kobieca w greckiej szacie oraz efeb z wieńcem róż na głowie, a balustrady pokryte były wspaniałą snycerską ornamentyką ażurową w formie liści akantu wijących się esownicowo w rombowych ramach, również bogato opracowanych rzeźbiarsko.