Kamienica ul. Kazimierza Jagiellończyka 4

Kamienica została zbudowana w 1896 r. wg projektu berlińskich architektów, budowniczych rządowych Hermana Solfa i Franza Wichardsa. Wg tych samych autorów zbudowano narożną kamienicę przy ul. Bydgoskiej 60 na Bydgoskim Przedmieściu. Obydwa domy wybudowała prężna ówczesna toruńska firma budowlana Ulmer i Kaun. Oba projekty i realizacje zostały wysoko ocenione przez współczesnych, skoro omawiano je nawet na łamach fachowego czasopisma architektoniczno-budowlanego berlińskiego „Zentralblatt der Bauverwaltung” w 1897 r. Głównym wyróżnikiem tych dwóch kamienic było zastosowanie w elewacjach surowej ciemnej cegły połączonej kontrastowo z jasnym tynkiem. Cegła licówka i profile ceglane pełnią tu rolę dekoracyjną i jednocześnie nawiązują do gotyckiej architektury mieszczańskiej.

 

Fasada urozmaicona została dwoma wykuszami, z których mniejszy (po lewej stronie) obejmuje I i II piętro, a większy (po prawej) piętra od I do III. Wykusz większy zwieńczony został daszkiem dwuspadowym i podwójnym szczytem, w którym zastosowano ozdobną konstrukcję pruskiego muru. Motyw taki projektanci zaczerpnęli z XVI-wiecznych domów mieszczańskich w Hildesheim w Dolnej Saksoni.

Całość nadaje malowniczego wyglądu. Oba wykusze opierają się na zdobnych masywnych wspornikach. Obramienia otworów okiennych są odmienne na każdej kondygnacji.

W części parterowej, w całości obłożonej cegłą, najbardziej zdobniczym elementem jest portal. Nawiązuje on stylem do portali manierystyczno-barokowych, charakterystycznych m.in. dla nowożytnego Torunia. W jego górnej części wyróżnia się zamknięta
pełnym łukiem nisza nad wejściem, ozdobiona kulami, z renesansową w formie muszlą; kwadratowa płycina poniżej ozdobiona została secesyjnym motywem kobiecej głowy z wolutami po bokach oraz ornamentem roślinnym.

 

Zastosowane na fasadzie zdobnictwo zaczerpnęło wzory z różnych okresów historycznych. Mamy więc nawiązujące do późnego gotyku kotarowe w wykroju okna I i II piętra, mamy wzory renesansowe w wykuszach i portalu, mamy inspirację manieryzmem i secesją w płycinach fasady, mamy naśladowanie XVI-wiecznego staroniemieckiego budownictwa szkieletowego (pruski mur).

Każda z 4 kondygnacji mieszkalnych tego domu w części frontowej mieści dwa mieszkania czteropokojowe wraz z pomieszczeniami gospodarczymi w części podwórzowej. Zamieszkali tu oficerowie, podoficerowie, przeważnie bez rodzin, oraz pracownicy administracji kolei.