Góry toruńskie

 
Występowanie gór w nizinnym, nadrzecznym Toruniu może niejednego wprawić w zadziwienie czy wręcz osłupienie. Skąd w położonym nad Wisłą, w kotlinie (Kotlina Toruńska) mieście wzięły się owe góry?
A jednak mamy w Toruniu jeszcze kilka wzniesień. "Jeszcze", bo w wyniku niwelacji - zwłaszcza XIX-wiecznych i późniejszych - wiele z nich uległo spłaszczeniu, są mniej zauważalne, czy wprost zniknęły z krajobrazu miasta, a tym samym ze świadomości mieszkańców. Są jednak nadal takie miejsca, które wyróżniają się swoją wyniosłością w przestrzeni lub zachowały się pod postaciami historycznych, kilkusetletnich nazw jeśli nie w różnicy poziomów.
 
Terasy wiślane oraz wydmy śródlądowe - to dwa rodzaje toruńskich gór. Oba są charakterystyczne dla krajobrazu i ukształtowania terenu Torunia.
 
 

Góry terasowe i terasy nadwiślańskie

Terasy nadwiślańskie, wyższa od niższej, oddzielone są wzajemnie stokami często stromymi. Jedynie na obszarze Starego MiastaNowego Miasta terasy wyższe łagodnie opadają w kierunku Wisły. Dlatego właśnie w tak dogodnym miejscu nadwiślańskim zdecydowali kiedyś Krzyżacy o lokacji Torunia.
Natomiast na wschód i zachód od średniowiecznego centrum Torunia stoki są bardziej strome i wyższe, a zwłaszcza charakterystyczne jest zbocze terasowe ciągnące się na wschód od mostu kolejowego im. E. Malinowskiego przez Winnicę po Kaszczorek. W najwyższych miejscach to wzniesienie sięga aż 30 m wysokości (69 m npm).
Nieco niższa (10-20 m) krawędź terasowa ciągnie się w południowej-kujawskiej części Torunia, od wsi Brzozówka, przez Toruń-Czerniewice po Toruń-Podgórz.
► Z tego rodzaju "gór" w Toruniu znane są: • Góra św. Jakuba (dawniej Góra Biskupia / Mons episcopi) • Góra Winnica (Weinberg) • Góra Buchta.
 

Góry wydmowe i wydmy piaszczyste

Na płaskich powierzchniach teras - za wyjątkiem niższych teras zalewowych - rozmieszczone są wydmy piaszczyste - to drugi rodzaj gór toruńskich. Największy ich zespół rozpościera się na południe od Torunia (zwłaszcza na terenie poligonu artyleryjskiego), sięgając południowych granic miasta, tworzy rozległy, kilkunastokilometrowy obszar. W niektórych miejscach wysokość ich wynosi do 30 m.
Wydmy znajdują się też w prawobrzeżnej - pomorskiej części Torunia, chociaż większość z nich jest już mocno lub całkowicie zniwelowanych lub wręcz pozostały tylko w nazwach, np. • Kozackie Góry, • Góra Szubieniczna (Wiesiołki), czy • Złota Góra oraz • Piekarska Góra, po których praktycznie nie ma śladu. Wydmową jest też • Dębowa Góra. Najmniejszej degradacji uległy natomiast • Zajęcze Góry. Z kolei prawie nikt już dziś w Toruniu nie kojarzy takich nazw i miejsc jak np. • Wołowa Góra (Ochsenberg; małe wzniesienie między folwarkiem Bielany a Kozacką Górą), • Góra Czarownic (Hexenberg; w płn.-wsch. części Mokrego), • Saska Góra (Sachsenberg; na Mokrem), • Fiołkowa Góra (Violenberg; na Mokrem), • Szpiczaste Góry (Spitzbergen), • Babia Góra (na Mokrem), • Górka Skowronków (Lerchengrund / monticulus Lyerchgrunt), Góry Wiosenne (Marcowe; Lentzeberge) i in.
 
Wydmy powstały z piasków akumulacji rzecznej, naniesionych przez wody roztopowe lodowca płynące Pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką. Przeważają wydmy paraboliczne zwrócone ramionami w kierunku zachodnim, gdyż takie wiatry przeważały w głównych okresach wydmotwórczych. Rzadziej są to wały wydmowe, o dłuższej osi położonej na kierunku zachód-wschód lub nieregularne pagórki. W większości formy wydmowe nie są w pełni wykształcone, często łączą się tworząc system wyniesień różnego kształtu.

Wydmy osiągają wysokość bezwzględną 104 m n.p.m., przy przeciętnym wyniesieniu terasy 69-71 m n.p.m. Średnia ich wysokość względna wynosi 10-25 m, a długość ok. 1700 m, osiągając maksymalne wartości rzędu 5200 m. Kompleks wydm prawie w całości zalesiony jest borami sosnowymi.
 
Oprac. Arkadiusz Skonieczny, konsultacja językowa i tłumaczenie z niemieckiego: Joanna Stanclik,
data publikacji: 19-01-2022
 
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj