Rok Mikołaja Kopernika (2023)
2023 obchodzimy jako Rok Mikołaja Kopernika (1473-1543) – wybitnego astronoma, matematyka, prawnika, lekarza i ekonomisty, który udowodnił teorię heliocentryczną w poświęconym temu dziele „De Revolutionibus orbium coelestium" ("O obrotach sfer niebieskich”).
Datę powiązano z rocznicą pięćset pięćdziesiątych urodzin i czterysta osiemdziesiątą rocznicą śmierci Mikołaja Kopernika.
Datę powiązano z rocznicą pięćset pięćdziesiątych urodzin i czterysta osiemdziesiątą rocznicą śmierci Mikołaja Kopernika.
Rok Mikołaja Kopernika to kolejna dobra okazja do poznania rodzinnego miasta tego uczonego, miejsc z nim i z jego rodziną tutaj związanych. A jest ich bardzo dużo. Na specjalnych wycieczkach z przewodnikiem poznać możesz nie tylko wszystkie miejsca uważanie niegdyś i obecnie za jego dom rodzinny, nie tylko budynek szkoły, do której uczęszczał. Jak się bawił jako mały chłopiec, kogo znał, czy uciekał na wagary, kiedy i jak zafascynował się astronomią. Zobacz nasze propozycje: 1.4. "Kopernik i Astronomia w Toruniu" z przewodnikiem 1.17. Aktywnie: "Śladami Astronoma" |
Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika w Toruniu, Krakowie i Olsztynie odbędzie się Światowy Kongres Kopernikański. Wydarzenie, którego kolejne odsłony zaplanowano na cały jubileuszowy rok, organizowane jest wspólnie przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Polską Akademię Nauk. Inauguracja Kongresu odbędzie się 19 lutego w Toruniu, w dniu jego urodzin. |
Zobacz też:
Na 18 lutego 2023 r. planowane jest coroczne wydarzenie Dies Natalis Copernici 550. Wówczas w Ratuszu Staromiejskim otwarta zostanie wystawa pt. „Wokół rękopisu De revolutionibus” (>>>). Dzień później, czyli dokładnie w rocznicę urodzin odbędzie się Święto Uczelni na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. W jego trakcie zainaugurowany zostanie Światowy Kongres Kopernikański (>>>). Część toruńska tego wydarzenia zaplanowana jest w terminie 12-15 września 2023 r.
Kongres Kopernikański rozpocznie się w Toruniu. Następnie obrady kongresu przeniosą się w maju do Krakowa, w czerwcu do Olsztyna, zaś uroczyste zakończenie wydarzenia odbędzie się ponownie w Toruniu we wrześniu. Swój udział zapowiedziało mnóstwo uczonych z całego świata, w tym kilku laureatów Nagrody Nobla.
Najważniejszym wydarzeniem turystycznym o zasięgu międzynarodowym w Toruniu w będzie 43. Międzynarodowy Zjazd Miast Nowej Hanzy (>>>) zaplanowany od 22 do 25 czerwca 2023 r. Do Torunia zjechać mają przedstawiciele ponad 100 miast hanzeatyckich z całej Europy (zobacz też: Toruń: Hanzeatyckie emporium).
We wrześniu roku Muzeum Okręgowe zorganizuje wystawę poświęconą Mikołajowi Kopernikowi pn. „Misterium Słońca. Kopernik, syn renesansu” (>>>). Otwarty też zostanie kujawsko-pomorski odcinek Szlaku Kopernikańskiego. Szlak Kopernikowski połączy się w pętlę z istniejącym już szlakiem na Warmii i Mazurach. Brakuje odcinka kujawsko-pomorskiego oraz na Pomorzu. Tak jak życie Mikołaja Kopernika: szlak zaczynałby się w Toruniu, a kończył we Fromborku.
Wszystkie wydarzenia kulturalne i sportowe odbywające się w Toruniu w roku 2023 będą nawiązywały do postaci Mikołaja Kopernika.
Wprowadzony zostanie do obiegu banknot poświęcony postaci Mikołaja Kopernika oraz znaczek Poczty Polskiej z podobizną astronoma. Powstać ma też komiks o jego życiu.
Senat ustanowił 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika
18 listopada 2022 r. Senat RP przyjął jednogłośnie uchwałę ustanawiającą 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika.
Senatorowie przypominają w uchwale, że w swoim najsłynniejszym dziele „De revolutionibus orbium coelestium” Mikołaj Kopernik przedstawił założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego burzące ówczesny obraz świata. To spowodowało rewolucję naukową zwaną przewrotem kopernikańskim.
W uchwale podkreślono także patriotyzm Kopernika, „przez całe życie był wiernym poddanym kolejnych królów polskich z dynastii Jagiellonów, jak pisał nie ma obowiązków większych nad obowiązek względem Ojczyzny, dla której nawet życie należy poświęcić.”
Senat RP zwrócił się do uczelni, szkół, organizacji społecznych i mediów o popularyzację postaci Mikołaja Kopernika, który nie tylko dokonał jednego z najważniejszych odkryć w historii ludzkości, ale zapoczątkował również rewolucję naukową, która zmieniła postrzeganie świata.
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu, w rodzinie kupieckiej (zobacz: Gdzie urodził się Mikołaj Kopernik?). Był prawnikiem, urzędnikiem, dyplomatą, lekarzem, niższym duchownym katolickim, doktorem prawa kanonicznego, zajmującym się również astronomią i astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią.
Kopernik jest najbardziej znany jako astronom. Jego najsłynniejszym dziełem było „De revolutionibus orbium coelestium”, gdzie przedstawił założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego, co doprowadziło do tzw. przewrotu kopernikańskiego. Mówił o sobie Nicolaus Copernicus Thorunensis, podkreślając w ten sposób swoje pochodzenie, swój toruński rodowód (zobacz: Mikołaj Kopernik Niemiec? Polak? Torunianin!).
Odebrał gruntowne wykształcenie: studiował sztuki wyzwolone na uniwersytecie w Krakowie, prawo w Bolonii i medycynę w Padwie. Uzyskał doktorat z prawa kanonicznego w Ferrarze. Kopernik był członkiem warmińskiej kapituły katedralnej i większość swego życia spędził we Fromborku. Uczony pełnił wiele funkcji administracyjnych: między innymi był generalnym administratorem biskupstwa warmińskiego, kanclerzem kapituły katedralnej oraz wizytatorem dóbr kapitulnych. Był kanonikiem warmińskiej kapituły katedralnej i scholastykiem wrocławskiej Kolegiaty Świętego Krzyża i św. Bartłomieja. Astronom przebywał też na dworze wuja Łukasza Watzenrodego, biskupa warmińskiego w Lidzbarku Warmińskim i w Olsztynie jako administrator dóbr kapituły. Uczestniczył też w zjazdach stanów Prus Królewskich w Grudziądzu, Malborku, Elblągu i Toruniu" — wskazano w uchwale.
Przypomniano, że najsłynniejszym dziełem Kopernika jest "De revolutionibus orbium coelestium", w którym "przedstawił założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego, burzące dotychczasowy obraz świata, którego centrum stanowiła Ziemia". "Kopernik był prawdziwym człowiekiem renesansu, ponieważ działał również jako lekarz, prawnik, kartograf i ekonomista. W 1522 r. opracował »traktat o monetach«, w którym dowodził, iż gorszy pieniądz wypiera lepszy. Prawo to jest dziś określane prawem Kopernika-Greshama. Jednak największy wpływ na naukę światową miały odkrycia astronomiczne Kopernika. W nauce światowej uważany jest za twórcę metody naukowej w dociekaniu prawdy. Kopernik pisał we wstępie do swojego największego dzieła »myśli uczonego są niezależne od osądu ogółu – ponieważ dążeniem uczonego, o ile tylko ludzkiemu rozumowi pozwala na to Bóg, jest szukanie we wszystkim prawdy«. Jego odkrycie spowodowało rewolucję naukową zw. przewrotem kopernikańskim" — podkreślono.
Jak napisano, Kopernik to "polski prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego, zajmujący się również astronomią i astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią".
"Senat Rzeczypospolitej Polskiej przyjmując uchwałę w 550. rocznicę urodzin tego Wielkiego Polaka, chce po raz kolejny przypomnieć jego postać i zasługi, na stałe obecne w naszej społecznej świadomości. To przypomnienie ma na celu uświadomienie światowych zasług Polski i Polaków dla nauki oraz wzmocnienie współczesnych dążeń świata nauki i edukacji do podmiotowej obecności nauki w polskim życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Obecnie budowane społeczeństwo informacyjne stawia przed nami nowe wyzwania: pośród nich rola twórczej obecności w nauce i gospodarce ma zasadnicze znaczenie. Badania naukowe i ich wdrażanie do nowoczesnej gospodarki zdecydują o sile społeczeństw, narodów i państw. Dlatego Senat Rzeczypospolitej Polskiej po raz kolejny przypomina naszego wielkiego poprzednika dla zachęcenia młodych do inspirowania się tą niezwykle nowoczesną, jak na owe czasy, i niezwykle interdyscyplinarną postacią" — wyjaśniono. "Jest zaliczany do najwybitniejszych uczonych w historii świata, a jego nazwisko jest nierozerwalnie związane z jego Ojczyzną – Polską" — zaznaczono.
Wydarzenia
- Kopernikańskie Archiwalia, 19 stycznia >>>
- Pamiątki kopernikańskie w Domu Kopernika, od 27 stycznia do 31 grudnia >>>
- Debata "Poruszył ziemię, a czy nas dzisiaj porusza?", 26 stycznia >>>
- Copernicus Cup. Halowy Meeting Lekkoatletyczny, 8 lutego >>>
- Wystawa "Z Torunia do gwiazd", 17 lutego >>>
- Wystawa "Kiedy Ziemia przestała być centrum wszechświata", 18 lutego >>>
- Wystawa "Wokół rękopisu "De revolutionibus", od 18 lutego do 8 maja >>>
- Przyjęcie urodzinowe Mikołaja Kopernika, 18 lutego >>>
- Naukowe urodziny Mikołaja Kopernika, 18 lutego >>>
- Światowy Kongres Kopernikański, 18-21 lutego >>>
- Święto Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 19-20 lutego >>>
- Gala Nauki Polskiej, 19 lutego >>>
- Koncert "Muzyka i Kosmos", 19 lutego i 10 grudnia >>>
- 43. Międzynarodowy Zjazd Nowej Hanzy, 22-25 czerwca >>>
- Wystawa "Misterium Słońca. Kopernik, syn Renesansu", od 8 września do 12 listopada >>>
- Światowy Kongres Kopernikański, 12-15 września >>>