Blisko Torunia (21 km) Chełmża położona jest przy ważnej trasie turystycznej w kierunku Chełmna, Borów Tucholskich oraz Trójmiasta. To podnosi jej atrakcyjność i dostępność komunikacyjną.
Miasto usytuowane na lekkim wzniesieniu nad jeziorem Chełmżyńskim zachowało średniowieczne regularne rozplanowanie o zarysie owalnym, z prostokątnym rynkiem pośrodku.
Zespół katedralny - najważniejszy i najcenniejszy obiekt historyczny i zabytkowy Chełmży i jeden z najcenniejszych zabytków Pomorza - położony jest w południowo-wschodniej części miasta, nad jeziorem. W przeciwnym, południowo-zachodnim narożniku znajduje się gotycki kościół parafialny św. Mikołaja.

 

 

Pierwotnie na miejscu dzisiejszego miasta znajdował się wczesnośredniowieczny gród zwany Łoza, który książę mazowiecki Konrad nadał biskupowi misyjnemu pruskiemu Chrystianowi w 1222 r.

Następnie, gdy Ziemia Chełmińska stała się własnością Krzyżaków, ci doprowadzili do likwidacji biskupstwa pruskiego i stworzenia w to miejsce czterech nowych. W 1246 r. przekazali Łozę wraz z jeziorem i okolicznymi wsiami pierwszemu biskupowi chełmińskiemu Heidenreichowi. On wybrał to miejsce na siedzibę biskupią, lokował miasto pod nazwą Culmense i w 1251 r. rozpoczął tu budowę katedry. Tym samym Chełmża należy do jednych z najstarszych miast pomorskich. W XIII w. kilkakrotnie była najeżdżana i niszczona przez pogańskie plemiona pruskie.

W okresie 1251-1824 Chełmża była stolicą i własnością biskupstwa chełmińskiego, ustanowionego w 1243 r. Pierwszy biskup chełmiński, Heidenreich - dominikanin - wybrał na siedzibę nowej diecezji chełmińskiej Chełmżę, a nie Chełmno, czym zapewne chciał odsunąć się od bezpośrednich wpływów krzyżackich, rezydujących w pobliskim Chełmnu Starogrodzie; jednak kolejnymi biskupami byli już Krzyżacy.
Po wybudowaniu rezydencji w Lubawie (miasto na wschodnich krańcach Ziemi Chełmińskiej, 100 km na płn.-wsch. od Chełmży) biskupi przebywali tam od 1402 r., jednak stolicą diecezji nadal pozostawała Chełmża.

W 1277 r. mieszczanie skutecznie odparli oblegających miasto Prusów. Rok 1531 przynosi wielki pożar miasta, podczas którego spłonęły m.in. akta i przywileje miejskie.

W XVII w. nastąpił upadek miasta spowodowany wojnami i przemarszami wojsk polskich, rosyjskich i francuskich.

W 1824 r. przeniesiono siedzibę diecezji chełmińskiej do Pelplina.

W 1882 r. zbudowano największą wówczas w Europie cukrownię, co przyczyniło się do rozwoju miasta, tak ludnościowego, jak i urbanistycznego.

Zapraszamy na poznanie miejsc i historii Chełmży z licencjonowanym, profesjonalnym przewodnikiem.

 

Katedra św. Trójcy - najważniejszy i najcenniejszy obiekt historyczny i zabytkowy Chełmży i jeden z najcenniejszych zabytków Pomorza - położony jest w południowo-wschodniej części miasta, nad jeziorem.

W przeciwnym, południowo-zachodnim narożniku znajduje się gotycki kościół parafialny św. Mikołaja.

Z tymi obiektami nierozerwalnie wiążą się kolejne atrakcje historyczne miasta, jak np. XIII-wieczna postać bł. Juty von Sangerhausen, legenda o chełmżyńskim kubku oraz kapa wykonana z czapraka wezyra tureckiego Kara Mustafy, zdobytego przez króla Jana III Sobieskiego w słynnej bitwie pod Wiedniem i ofiarowanego katedrze chełmżyńskiej.

300-hektarowe jezioro Chełmżyńskie z plażami, a także jedyny w Polsce pomnik Charliego Chaplina to kolejne atrakcje Chełmży.

 

 

Okolice Chełmży są atrakcyjnym terenem sportów wodnych, zwłaszcza na rozciągającym się na południowy-wschód od miasta jeziorem Chełmżyńskim (6 km długości, 374 ha powierzchni) z ośrodkami wypoczynkowymi.
W niedalekiej okolicy miasta znajdują się interesujące turystycznie miejscowości historyczne.

► Zobacz ciekawe mejsca w okolicach Chełmży >>>