Kamienica Pod Turkiem (Dom Schotdorffów)

Lokalizacja
Rynek Staromiejski 5
obecna funkcja: na parterze sklepy, na piętrach mieszkania
 
Widok z 2. poł. XIX w.
 
 
Kamienica ta, sięgająca XIII/XIV w. istnieje do dziś (Rynek Staromiejski 5, po sąsiedzku z Dworem Artusa), jednak jak wiele innych została destrukcyjnie przebudowana i zniekształcona w XIX wieku (1885 r.) z renesansowej na eklektyczną. Przez to zatraciła swoje cechy stylowe (m.in. została pozbawiona szczytu).
 
Nazwa jej pochodzi od godła - figury Turka z fajką, znajdującej się obecnie w Muzeum Okręgowym (fot. obok).
Od 1578 r. była to kamienica toruńskiego rodu patrycjuszowskiego Schotdorffów. Na fasadzie zachował się jedyny element z dawnej świetności kamienicy - renesansowy płaskorzeźbiony herb rodowy Schotdorffów w postaci dwupolowej tarczy, gdzie w lewym polu pół czarnego orła na żółtym tle, w prawym pieniek sękaty na czarnym tle.
W tymże roku Schotdorffowie nadali fasadzie kamienicy formę renesansową w typie niderlandzkim - charakterystycznym dla ówczesnego Torunia (Zobacz: Toruńskie kamienice renesansowe i manierystyczne). Układ wnętrza pozostał średniowieczny z charakterystyczną wielką sienią, traktem przednim i tylnym.
 
 
W 1843 r. dom nabył Ludwik Borcha i zaraz przeprowadził przebudowę. Kolejnym właścicielem w 1863 r. stał się kupiec żydowski Marcus Henius, który dokonał kolejnej przebudowy w 1884-1885 r., w wyniku której kamienica zatraciła swoje wyjątkowe cechy stylowe i uzyskała obecny kształt. Na żeliwnej balustradzie balkonu pierwszego piętra został umieszczony monogram MH nowego właściciela. W 1868 r. uruchomił on w oficynach kamienicy fabrykę spirytusu i likierów oraz prowadził gospodę. Szczególnie upodobali sobie ją flisacy, którzy odbywali tu obrzędy pasowania na flisa młodych flisaków, tzw. fryce (Zobacz: Flisacy w dawnym Toruniu). Z tym faktem związana jest postać Grubej Maryny (figura bachusa siedzącego okrakiem na wielkiej beczce pełnej piwa), umieszczonej pierwotnie w gospodzie, obecnie eksponowanej w Muzeum Toruńskiego Piernika. Z kolei płaskorzeźba Grubej Maryny również widnieje pośrodku górnej części fasady między oknami. Po jej bokach natomiast umieszczono płaskorzeźby Hermesa i Sprawiedliwości. Ponad nimi rozbudowane konsole podtrzymujące gzyms.
 
Fabryka Heniusa później znana była jako Fabryka Wódek i Likierów Marcus Henius (lub po niemiecku Marcus Henius Likör Dampf, Sprit & Fabrik) i słynęła z likieru – Thorn Schnaps Likör, choć produkowała też m.in. zbożową wódkę. Była to jedna z kilku wytwórni wysokoprocentowych alkoholi w Toruniu (patrz: Toruńskie Krople Życia).
Po śmierci Heniusa w 1892 r. w kamienicy pojawili się nowi lokatorzy wynajmujący mieszkania powstałe wcześniej w wyniku podziału wnętrz tej pierwotnie jednorodzinnej kamienicy patrycjuszowskiej. Wytwórnia wódek działała nadal pod marką Marcus Henius Likör Dampf, Sprit & Fabrik G.m.b.H. przynajmniej do 1912 r.

Oprac. Arkadiusz Skonieczny, data publikacji: 05-09-2017

  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj