Dawna Szkoła Obywatelska dla Chłopców

 

Gmach szkoły obywatelskiej dla chłopców (Knaben Bürgerschule) - budynku neogotyckiego z 1868 roku - jest dobrym przykładem architektury monumentalnej, typowej dla pałaców południowej Europy.

Narożna część budynku jest bardziej rozbudowana - nieznacznie wyższa od prostopadłych skrzydeł (stojących przy ul. Prostej i ul. Jęczmiennej) i nieznacznie wysunięta przed ich lico. Na pierwszym piętrze mieści się tu aula z wysokimi ostrołukowymi, neogotyckimi oknami. Oryginalnie ta narożna bryła zwieńczona była trzema narożnymi wieżyczkami oraz krenelażem (>>>).
 
Budynek powstał na miejscu poprzedniego z 1602 r., mieszczącego miejską szkołę Nowego Miasta Torunia, wzmiankowaną po raz pierwszy w 1345 r., a będącą wtedy pod zwierzchnictwem toruńskich cysterek-benedyktynek, działającą z krótką przerwą w latach 1806-1817, tj. na okres napoleoński, kiedy to gmach został zajęty na potrzeby armii. W 1817 r. budynek wyremontowano i szkołę uruchomiono ponownie, ale w nowych warunkach państwowości pruskiej (włączenie Torunia do II zaboru w 1793 r.; zobacz: II rozbiór Rzeczypospolitej: Toruń stawia opór), działała ona już nie jako miejska, ale podporządkowana państwowym centralnym władzom szkolnym, 4-klasowa szkoła obywatelska dla chłopców. Dawny budynek szkolny nie odpowiadał już nowym wymaganiom, toteż wybudowano nowy, obecnie zachowany.
W 1873 r. zmieniono szkołę z obywatelskiej na średnią, którą w 1901 r. przeniesiono do nowego gmachu na placu św. Katarzyny (zobacz: Dawna szkoła średnia dla chłopców). Natomiast w tutejszym budynku działała szkoła elementarna nr 2 i szkoła żeńska.
 
Obecnie mieści Kolegium Jagiellońskie Toruńską Szkołę Wyższą.

W auli strop polichromowanych w formach neogotyckich.